Procedura szczególna dla małych przedsiębiorstw (procedura szczególna SME) od 1 stycznia 2025 r. umożliwia przedsiębiorcom mającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Unii Europejskiej korzystanie ze zwolnienia z VAT w państwie członkowskim, w którym nie posiadają siedziby działalności gospodarczej. Warunkiem ubiegania się o zwolnienie z VAT w innym państwie członkowskim UE jest złożenie przez podatnika w państwie członkowskim siedziby działalności gospodarczej powiadomienia o zamiarze korzystania ze zwolnienia z VAT we wskazanych przez siebie państwach członkowskich UE (tzw. uprzedniego powiadomienia). W uprzednim powiadomieniu podatnik wskazuje obroty za bieżący i poprzedni rok, dzięki czemu możliwa będzie weryfikacja, czy podatnik mieści się w limitach uprawniających do zwolnienia z VAT w wybranych państwach członkowskich UE. W przypadku niektórych państw członkowskich wymagane jest wskazanie obrotów osiąganych również za dwa lata wstecz przed złożeniem uprzedniego powiadomienia. Podatnik będzie również raportował kwartalnie obroty osiągane we wszystkich państwach członkowskich UE w składanych informacjach kwartalnych.
Korzystanie z procedury szczególnej SME nie jest obligatoryjne, podatnik może wybrać opodatkowanie VAT w danym państwie członkowskim UE na zasadach ogólnych. Podatnik może wybrać stosowanie zwolnienia VAT w ramach procedury szczególnej SME w niektórych państwach członkowskich UE, a w innych państwach członkowskich korzystać z opodatkowania VAT na zasadach ogólnych. Rejestracja do procedury szczególnej transgranicznych zwolnień VAT SME nie wyklucza możliwości funkcjonowania podatnika jako czynnego podatnika VAT w swoim państwie członkowskim siedziby prowadzenia działalności gospodarczej.
Korzyści dla podatników z wdrożenia procedury szczególnej SME
Przed 1 stycznia 2025 r. podatnik dokonujący transakcji w państwach członkowskich Unii Europejskiej (UE), w których nie posiadał siedziby działalności gospodarczej, musiał co do zasady zarejestrować się dla celów VAT i wypełniać obowiązki związane z VAT (m.in. składać deklaracje, rozliczać VAT) w każdym z tych państw członkowskich. Od 1 stycznia 2025 r. małe przedsiębiorstwa z UE mogą korzystać z transgranicznych zwolnień z VAT, a obsługa spraw z zakresu procedury szczególnej SME jest dokonywana w państwie członkowskim UE, w którym podatnik posiada siedzibę działalności gospodarczej. W państwie członkowskim siedziby działalności gospodarczej podatnik będzie dokonywał uprzedniego powiadomienia w ramach procedury szczególnej SME oraz składał informacje kwartalne o swoich obrotach. Wprowadzenie procedury upraszczającej obowiązki administracyjne ma na celu przeciwdziałanie zakłóceniom konkurencji oraz ma sprzyjać wzrostowi i rozwojowi handlu transgranicznego. Mali przedsiębiorcy od 1 stycznia 2025 r. mogą rozpocząć lub rozszerzyć swoją działalność na inne państwa UE przy mniejszym obciążeniu administracyjnym.
Do obsługi spraw polskich podatników dotyczących procedury szczególnej SME od 1 stycznia 2025 r. właściwym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (niezależnie od tego, gdzie podatnik rozlicza się z tytułu innych obowiązków w VAT). Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście – jest właściwym do obsługi spraw podatników z innych państw członkowskich UE, którzy chcieliby skorzystać ze zwolnienia z VAT w Polsce.
Podstawa prawna:
- Dyrektywa Rady (UE) 2020/285 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw oraz rozporządzenie (UE) nr 904/2010 w odniesieniu do współpracy administracyjnej i wymiany informacji do celów monitorowania i prawidłowego stosowania procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE. L 62 z 2 marca 2020, str. 13).
- Dyrektywa Rady (UE) 2022/542 z dnia 5 kwietnia 2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2006/112/WE i (UE) 2020/285 w zakresie stawek podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 107 z 6 kwietnia 2022, str. 1).
- Ustawa z dnia 8 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw Dz.U. z 2024 r. poz. 1721.