Szczegóły rozliczenia PIT- 36 za 2022

Brak miejsca zamieszkania w Polsce

Podatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych
w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej (udokumentowane certyfikatem rezydencji), mogą w zeznaniu podatkowym wykazać przychody uzyskane w Polsce, które w trakcie roku były opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, a następnie obliczyć od nich podatek według skali podatkowej. W tym przypadku pobrany od tych przychodów zryczałtowany podatek dochodowy traktuje się na równi z pobraną przez płatnika zaliczką na podatek dochodowy. Jeśli chcesz skorzystać z tego rozwiązania, wskaż to w zeznaniu. 

Zasadę tę stosujemy, jeśli na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, urząd skarbowy może uzyskać informacje podatkowe od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Opodatkowanie dochodów

Łączne opodatkowanie dochodów małżonków

Z wnioskiem o łączne opodatkowanie dochodów, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy, mogą wystąpić małżonkowie, którzy:

• zamieszkują na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku lub mają tutaj centrum interesów osobistych i gospodarczych ( art. 3 ust. 1 ustawy o PIT),
• pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy albo od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego (gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego).

O łączne opodatkowanie dochodów nie mogą wystąpić małżonkowie, do których zastosowanie mają przepisy o:

1. pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych podatkiem liniowym, lub
2. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym)
   - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń (dotyczy pkt a i b),
3. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową
4. opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Do dochodów nie dolicza się przychodów, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np.: wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych).

Małżonkowie, którzy spełniają warunki do wspólnego opodatkowania, mogą być opodatkowani łącznie od sumy uzyskanych w roku dochodów.

W tym celu muszą złożyć wspólne zeznanie, w którym  każdy z nich od dochodu dokona przysługujących odliczeń, np.: składek na ubezpieczenia społeczne, darowizn, ulgi rehabilitacyjnej czy też ulgi termomodernizacyjnej.

Podatek od dochodów małżonków ma wartość podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Wspólne zeznanie mogą złożyć również małżonkowie, gdy jeden z  nich w roku podatkowym nie uzyskał przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Opodatkowanie w sposób przewidziany dla wdów i wdowców

Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim, a jego małżonek zmarł:

• w trakcie roku podatkowego albo
• po upływie tego roku, ale przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.

Prawo do łącznego opodatkowania nie przysługuje jednak, gdy zastosowanie mają przepisy o:

1. pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych podatkiem liniowym, lub
2. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym)
   - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń (dotyczy pkt a i b),
3. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową
4. opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Do dochodów nie dolicza się przychodów, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np.: wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych).

Osoba, która spełnia warunki, może swoje dochody opodatkować łącznie z dochodami zmarłego małżonka.

W tym celu musi złożyć zeznanie, w którym dla każdego z małżonków dokona przysługujących jemu odliczeń, na przykład: składek na ubezpieczenia społeczne, darowizn, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi termomodernizacyjnej.

Podatek ma wartość podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Takie rozliczenie ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Opodatkowanie dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci

Z wnioskiem o określenie podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci może wystąpić rodzic lub opiekun prawny, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który jest:

• panną lub kawalerem,
• wdową lub wdowcem,
• rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
• osobą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Taka osoba może skorzystać z odliczenia, jeśli w roku podatkowym łącznie spełniała warunki określone w ustawie:

1. samotnie wychowywała dzieci:
   1. małoletnie,
   2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
   3. do ukończenia 25. roku życia, które w roku podatkowym za który składane jest zeznanie uczyły się w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych, w Polsce oraz poza granicami kraju – jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej), dochodów z kapitałów pieniężnych (opodatkowanych 19% od dochodu) lub uzyskały przychody zwolnione z opodatkowania w ramach „ulgi dla młodych” oraz ulgi na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 16061,28.
      
      Do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów z renty rodzinnej oraz przychodów zwolnionych, np.: alimentów, stypendiów.
      
      
2. do dochodów podatnika oraz dziecka w roku podatkowym nie miały zastosowania przepisy o:
   1. pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych podatkiem liniowym, lub
   2. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym)
      
      - w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń (dotyczy pkt a i b),
      
      
   3. pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową
   4. opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Do dochodów nie dolicza się przychodów, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym  (np.: wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych).

Opodatkowanie następuje od sumy dochodów, po odliczeniu przysługujących ulg, np.: składek na ubezpieczenia społeczne, darowizn, ulgi rehabilitacyjnej czy też ulgi termomodernizacyjnej.

Osoba samotnie wychowująca dzieci spełniająca warunki określa podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów.

Wskazane zasady i sposób opodatkowania dochodów małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci, mają zastosowanie również do:

1. małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych
   w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej,
2. małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej,
3. osób samotnie wychowujących dzieci, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej,
   
   - jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu w Polsce przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu małżonków lub osoby samotnie wychowującej dzieci w danym roku podatkowym. Podatnik który nie jest rezydentem musi również udokumentować miejsce zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji.

Kolejnym  warunkiem uprawniającym do opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla małżonków, wdów i wdowców albo dla osób samotnie wychowujących dzieci jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska. Jest to niezbędne, aby  organ podatkowy mógł uzyskać informacje  od organu podatkowego państwa, w którym osoba  korzystająca z preferencji  ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Na żądanie organów podatkowych małżonkowie, a także osoby samotnie wychowujące dzieci, są obowiązani udokumentować wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając zaświadczenie wydane przez właściwy dla nich organ podatkowy mający siedzibę w państwie, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych lub inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.

Wybór opodatkowania przewidziany w art. 29 ust. 4 ustawy

Jeżeli podatnicy, mający potwierdzone certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, oraz w trakcie roku podatkowego uzyskali przychody, od których płatnik pobierał zryczałtowany podatek dochodowy (wykazany w informacji IFT-1/IFT-1R), mogą – na wniosek wyrażony w zeznaniu – uzyskane  przychody opodatkować przy zastosowaniu skali podatkowej.

W takim przypadku pobrany w trakcie roku zryczałtowany podatek dochodowy traktuje się na równi z pobraną przez płatnika zaliczką na podatek dochodowy.

Zasadę tę stosuje się, jeżeli z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wynika podstawa prawna do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Składki społeczne

Odliczeniu podlegają określone w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:

• składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe potrącone i wykazane przez płatnika w informacji PIT-11,
• składki na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących zapłacone w roku podatkowym przez podatnika, pod warunkiem, że wcześniej nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Odliczeniu podlegają również składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej.

Warunkiem odliczenia tych składek jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Nie podlegają odliczeniu w PIT-36 składki na ubezpieczenia społeczne:

• odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c ustawy,
• odliczone od przychodów na podstawie przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
• zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska,
• zapłacone i odliczone w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu) albo podatku osiągniętego w tym państwie, albo od podatku na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy.

Kwotę wydatków z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne podatnik ustala  na podstawie dokumentów, które potwierdzają ich poniesienie.

Kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, wyrażone w walutach obcych, należy przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym, który poprzedza dzień poniesienia wydatku.

Uwaga! Nie podlegają odliczeniu składki zapłacone od przychodów, które są wolne od podatku na podstawie  art. 21 ust. 1

• pkt 148 ustawy (ulga dla młodych),
• pkt 152 ustawy (ulga na powrót),
• pkt 153 ustawy (ulga dla rodzin 4+),
• pkt 154 ustawy (ulga dla seniorów).

W przypadku osiągania zarówno dochodów zwolnionych, jak i opodatkowanych, podatnik, z ogólnej kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne,  może  odliczyć tyle, ile w jego przypadku wynosi udział procentowy przychodów, które podlegają opodatkowaniu w sumie tych przychodów i przychodów objętych zwolnieniem .

Informacja dla podatników, którzy uzyskali przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz pkt 152-154 ustawy (wykazane w części D zeznania)

Jeżeli przychody wykazane w części D zeznania PIT-36 stanowią podstawę wymiaru składek, które nie podlegają odliczeniu, podatnik (odpowiednio małżonek),  łączną kwotę zapłaconych składek (w tym wykazywaną przez płatnika) pomniejsza o tę ich część, która przypada na przychody wykazane w części D zeznania.

Jeżeli przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, umowy zlecenia,  praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich lub zasiłków macierzyńskich uzyskane przez podatnika (odpowiednio małżonka) w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., podlegają w całości zwolnieniu (nie przekraczają limitu 85.528 zł), kwota pomniejszenia odpowiada składkom wykazanym w:

• poz. 87 i 88 informacji PIT-11(28) (odliczeniu podlegają wyłącznie składki z poz. 86) lub
• poz. 96 i 97 informacji PIT-11(29) (odliczeniu podlegają wyłącznie składki z poz. 95).

Kwotę pomniejszenia ustala się w następujący sposób:

1. Podatnicy, którzy uzyskali wyłącznie przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych.

   Należy zsumować kwoty z poz.  79, 81, 83 i 85 – podatnik, odpowiednio kwoty z poz. 80, 82, 84 i 86 – małżonek, a następnie ustalić udział procentowy przychodów zwolnionych w obliczonej sumie, tj. w przypadku podatnika udział kwoty z poz. 79 w sumie kwot z poz. 79, 81, 83 i 85, a w przypadku małżonka udział kwoty z poz.  80 w sumie kwot z poz. 80, 82, 84 i 86 .

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza ich łączną  kwotę wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87, 88 informacji PIT-11(28) i w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

2. Podatnicy, którzy uzyskali wyłącznie przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy.

   Należy zsumować kwoty z poz. 81 i 115  – podatnik, odpowiednio kwoty z poz. 82 i 177 – małżonek, a następnie ustalić udział procentowy przychodów zwolnionych w obliczonej sumie, czyli w przypadku podatnika udział kwoty z poz.  81  w sumie kwot z poz. 81  i 115, a w przypadku małżonka udział kwoty z poz. 82 w sumie kwot z poz. 82 i 177.

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza  ich łączną  kwotę:

   1. wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87 i 88 informacji PIT-11(28);
   2. wykazywaną przez płatnika w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

3. Podatnicy, którzy uzyskali wyłącznie przychody z tytułu praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich.

   Należy zsumować kwoty z poz. 83 i 145 (podatnik), odpowiednio kwoty z poz. 84 i 207 (małżonek), a następnie ustalić udział procentowy przychodów zwolnionych w obliczonej sumie, czyli w przypadku podatnika udział kwoty z poz. 83 w sumie kwot z poz. 83 i 145, a w przypadku małżonka udział kwoty z poz. 84 w sumie kwot z poz. 84 i 207

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza ich łączną kwotę:

   1. wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87 i 88 informacji PIT-11(28);
   2. wykazywaną przez płatnika w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

4. Podatnicy, którzy uzyskali wyłącznie przychody z tytułu zasiłków macierzyńskich.

   Należy zsumować kwoty z poz. 85 i 146 (podatnik), odpowiednio kwoty z poz. 86 i 208 (małżonek), a następnie ustalić udział procentowy przychodów zwolnionych w obliczonej sumie, czyli w przypadku podatnika udział kwoty z poz. 85 w sumie kwot z poz. 85 i 146, a w przypadku małżonka udział kwoty z poz. 86 w sumie kwot z poz. 86 i 208

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza ich łączną kwotę:

   1. wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87 i 88 informacji PIT-11(28);
   2. wykazywaną przez płatnika w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

5. Podatnicy, którzy uzyskali dwa rodzaje przychodów, tj. ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych oraz z umów zlecenia.

   Należy zsumować kwoty z poz. 79, 81, 89, 94 i 115 podatnik, odpowiednio kwoty z poz. 80, 82, 151 156 i 177 małżonek, a następnie ustalić udział procentowy przychodów zwolnionych w obliczonej sumie, czyli w przypadku podatnika udział sumy kwot z poz. 79 i 81
   w sumie kwot z poz. 79, 81, 89, 94 i 115, a w przypadku małżonka udział sumy kwot z poz. 80 i 82 w sumie kwot z poz. 80, 82, 151, 156 i 177.

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza ich łączną kwotę:

   1. wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87 i 88 informacji PIT-11(28);
   2. wykazywaną przez płatnika w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

6. Pozostali podatnicy, w tym osoby, które wysokości pomniejszenia z tytułu zapłaconych składek od przychodów wykazanych w części D zeznania (niepodlegających odliczeniu) nie mogą ustalić w oparciu o posiadane dokumenty.

   Należy ustalić udział sumy kwot z poz. 79 i 81 w sumie kwot z poz. 79, 81 i 147, a w przypadku małżonka udział sumy kwot z poz. 80 i 82 w sumie kwot z poz. 80, 82, i 209.

   Tak ustalony udział odpowiada tej części zapłaconych składek, która pomniejsza ich łączną kwotę:

   1. wykazywaną przez płatnika w poz. 86, 87 i 88 informacji PIT-11(28);
   2. wykazywaną przez płatnika w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11(29).

Dochody z zagranicy

Jeżeli uzyskałeś dochody poza granicami Polski musisz pamiętać, że one także mogą podlegać opodatkowaniu.

Zatem jeśli pracowałeś za granicą lub pracowałeś w Polsce, ale Twoje wynagrodzenie ponoszone było przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce, musisz wykazać to wynagrodzenie razem z pozostałymi przychodami z danego roku podatkowego i rozliczyć je w zeznaniu podatkowym PIT-36.

Do zeznania   dołączysz załącznik PIT/ZG, w którym wykażesz dochody z zagranicy oraz – w określonych przypadkach - również podatek zapłacony od dochodów osiąganych za granicą.

Jeśli w roku podatkowym uzyskiwałeś dochody w różnych państwach, załącznik  złożysz odrębnie dla każdego państwa, w którym uzyskałeś dochód.

Pamiętaj, że w zeznaniu musisz uwzględnić wszystkie przychody z zagranicy podlegające łącznemu opodatkowaniu, niezależnie od źródeł ich uzyskania.

O obowiązku zapłaty podatku w Polsce nie decyduje fakt posiadania polskiego obywatelstwa, lecz rezydencja podatkowa. Za polskiego rezydenta, podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu uważa się osobę, która na terytorium Polski:

• posiada centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Jeżeli spełniasz choć jedno ze wskazanych kryteriów, podlegasz obowiązkowi podatkowemu od wszystkich uzyskanych w roku dochodów (przychodów), bez względu na miejsce ich uzyskania. Oznacza to, że musisz opodatkować w Polsce również dochody (przychody) uzyskane poza Polską, także te z najmu, dzierżawy czy prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli nie posiadasz w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub przebywasz na terytorium Polski krócej niż 183 dni w roku podatkowym, podlegasz ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli jesteś tzw. nierezydentem. W takim przypadku powinieneś rozliczyć się w Polsce jedynie z dochodów (przychodów), które uzyskałeś w Polsce.

Sposób opodatkowania dochodów uzyskanych poza granicami kraju  uzależniony jest od tego, czy z krajem, w którym uzyskałeś dochód, Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W zawartych przez Polskę umowach występują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:

• metoda wyłączenia z progresją,
• metoda proporcjonalnego odliczenia.

Jeżeli uzyskałeś dochód w państwie, z którym Polska nie zawarła umowy
w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia.

Z uwagi na zmiany wprowadzane na mocy Konwencji MLI do poszczególnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, należy na początku każdego roku podatkowego sprawdzić, jaka metoda ma zastosowanie do osiąganych przez nas dochodów( przychodów).

Więcej informacji  jest dostępnych na stronie Wykaz umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Metoda wyłączenia z progresją

Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty za granicą nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Niemniej jednak dla ustalenia stawki procentowej, którą zastosujesz do opodatkowania dochodu uzyskanego w Polsce, musisz uwzględnić również dochody osiągnięte poza granicami kraju.  

W przypadku metody wyłączenia z progresją obowiązek złożenia zeznania rocznego istnieje, jeżeli:

• osiągasz w Polsce inne dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej;
• będziesz chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego, np. z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Przykład rozliczenia przy zastosowaniu metody wyłączenia
z progresją:

1. dochód uzyskany w Polsce = 20 000,00 zł
2. dochód uzyskany za granicą = 30 000,00 zł
3. razem dochód (a+b) = 50 000,00 zł
4. podatek polski wg skali podatkowej od 50 000 zł = 2 400zł
5. stopa procentowa (d:c)= 4,8%
6. podatek do zapłacenia w Polsce: 4,8% x 20 000 zł = 960,00 zł minus zaliczki wpłacone w Polsce

Metoda odliczenia proporcjonalnego

Metoda odliczenia proporcjonalnego polega na tym, że dochód osiągnięty poza granicami zawsze musisz  wykazać w zeznaniu, łącznie z dochodami osiągniętymi Polsce.

Od obliczonego podatku możesz odliczyć podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest jednak tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany poza granicami.

Przykład rozliczenia przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia:

1. dochód uzyskany w Polsce = 30 000,00 zł
2. dochód uzyskany za granicą = 20 000,00 zł
3. podatek zapłacony za granicą = 5000,00 zł
4. razem dochód (a+b) = 50 000,00 zł
5. podatek polski wg skali podatkowej od 50 000 zł = 2 400 zł ,
6. podatek zagraniczny do odliczenia od podatku polskiego: 2 400 zł x 20 000 zł : 50 000 zł = 960 zł
7. podatek do zapłacenia w Polsce: 2 400 zł - 960 zł = 1 440 zł minus zaliczki wpłacone w Polsce

Na podstawie art. 1 ust. 15 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw, wprowadzono zmiany w zakresie ulgi abolicyjnej obowiązujące dla przychodów osiąganych poza granicami po 1 stycznia 2021 r.

W ww. przepisie wskazano, że odliczenie z tytułu ulgi abolicyjnej nie może przekroczyć kwoty 1 360 zł .

Powyższe ograniczenie nie ma zastosowania do dochodów z pracy oraz z umów zleceń i o dzieło wykonywanych poza terytorium lądowym państw. Osobami korzystającymi z powyższego wyłączenia będą np. osoby wykonujące prace na statkach bądź platformach wiertniczych.

Ustalenie dochodu do opodatkowania

Niezależnie od rodzaju metody unikania podwójnego opodatkowania sposób ustalenia dochodu jest taki sam:

Jeżeli mieszkasz w Polsce, a przebywając czasowo za granicą uzyskiwałeś tam dochody z pracy, możesz pomniejszyć uzyskany dochód o równowartość 30% diety określonej w odrębnych przepisach.

Odliczenie diety przysługuje Ci za każdy dzień pobytu za granicą, w którym świadczyłeś pracę.

Wyliczając dni pobytu poza granicami kraju możesz uwzględnić również soboty, niedziele, święta, dni delegacji służbowej oraz dni urlopu wypoczynkowego.

Przychody  w  walutach  obcych  musisz  przeliczyć  na  złote według  średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia   roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (wypłaty wynagrodzenia bądź postawienia wynagrodzenia do dyspozycji).

Tak obliczony dochód możesz pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu:

• 250 zł miesięcznie, albo
• 300 zł miesięcznie – jeżeli miejsce zamieszkania znajdowało się poza miejscowością, w której pracowałeś.

Jeżeli osiągałeś poza granicami Polski przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. umowy zlecenia lub o dzieło), możesz zastosować koszty w wysokości 20% przychodu, a jeżeli przedmiotem umowy są prawa autorskie - koszty uzyskania przychodu w wysokości 50%.

Jeżeli poniesione przez Ciebie wydatki związane z uzyskaniem przychodów są odpowiednio wyższe niż 20% lub 50%, a posiadasz dokumenty potwierdzające ich poniesienie, możesz odliczyć wydatki w faktycznie poniesionej wysokości.

Emerytury, renty

Przychodami z emerytur i rent są:

• świadczenia emerytalne, w tym emerytury kapitałowe,
• świadczenia rentowe, w tym renty strukturalne, renty socjalne, wraz ze wzrostami i dodatkami (z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych),
• świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne,
• rodzicielskie świadczenie uzupełniające, wypłacone przez organ rentowy.

Najem lub dzierżawa

Jeśli jako właściciel wynajmujesz swój dom, mieszkanie, pokój, garaż lub inny lokal użytkowy, lub też wydzierżawiasz nieruchomość i osiągasz z tego tytułu przychody, to powinieneś je wykazać w zeznaniu rocznym.

Istnieją dwie możliwości opodatkowania tego rodzaju dochodów - przy założeniu, że najem/dzierżawa nie jest świadczony w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej:

• na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej,
• ryczałtem ewidencjonowanym.

Jeżeli przychody z najmu osiągasz zarówno TY jak i  Twój małżonek, a pomiędzy Wami istnieje wspólność majątkowa, przychody należy – co do zasady - opodatkować odrębnie, proporcjonalnie do prawa udziału w zysku.

Jeżeli udział małżonków nie został określony inaczej, przyjmuje się że prawa do udziału w zysku są równe.

Jeżeli między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, to uzyskane przychody/dochody z najmu prywatnego mogą być opodatkowane w całości przez jednego z małżonków. W takim przypadku Ty lub małżonek powinniście złożyć do urzędu skarbowego pisemne oświadczenie i wskazać, które z Was będzie w całości rozliczać podatek z tytułu osiągniętego dochodu (przychodu) z najmu.

Oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z najmu prywatnego przez jednego z małżonków oraz zawiadomienie o rezygnacji z takiego sposobu rozliczania, składane w imieniu obojga małżonków może być podpisane przez jednego z Was. Oświadczenie takie składa się jednak pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Warto wspomnieć, że obowiązuje również termin, w jakim na gruncie ustawy ryczałtowej podatnicy mogą złożyć oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu z najmu prywatnego przez jednego z małżonków oraz zawiadomienie o rezygnacji z tego sposobu rozliczeń.

Takie oświadczenie  możesz  złożyć  do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymaliście  pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnęliście w grudniu roku podatkowego.

Te same terminy obowiązują dla złożenia przez małżonków zawiadomienia o rezygnacji z tego sposobu rozliczeń (art. 8 ust. 3-6 ustawy PIT oraz art. 12 ust. 6-8a i 8c ustawy ryczałtowej). Podstawową formą opodatkowania przychodów z najmu prywatnego są ogólne zasady opodatkowania, według skali podatkowej. Zatem przychody z tego źródła powinieneś wykazać
w zeznaniu rocznym PIT-36, a w przypadku uzyskania dochodu odprowadzić podatek do urzędu skarbowego.

Zgodnie z przepisami ustawy przy opodatkowaniu najmu/dzierżawy na zasadach ogólnych podatek jest płacony od dochodu, czyli od różnicy między faktycznie osiągniętym przychodem z najmu/dzierżawy a kosztami jego uzyskania. Wszystkie wydatki związane z wynajmowanym lokalem/nieruchomością, poniesione przez jego właściciela, a służące osiągnięciu przychodów z tego źródła lub jego zachowania albo zabezpieczenia mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Jednakże wydatki te muszą być odpowiednio udokumentowane. Wówczas nadwyżka przychodu nad wydatkami stanowi dochód podlegający opodatkowaniu. Nie podlegają uwzględnieniu tylko te koszty, które zostały wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pamiętaj jednak, że jeśli jakieś wydatki związane z przedmiotem najmu/dzierżawy poniósł najemca, to wynajmujący (właściciel) nie może ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto jeśli umowa najmu zawiera postanowienie o zapłacie na rzecz wynajmującego kaucji, której część lub całość zostanie zatrzymana przez wynajmującego/wydzierżawiającego, to wartość tę należy doliczyć do przychodów z tego źródła. W przeciwnym przypadku wartości kaucji nie dolicza się do przychodu. Wynika to z jej zwrotnego  charakteru.

Dochód uzyskany z tytułu najmu/dzierżawy podlega zsumowaniu z pozostałymi dochodami osiągniętymi w danym roku podatkowym. Od dochodu z najmu/dzierżawy możesz dokonać odliczeń, jakie przysługują rozliczającym swój podatek na zasadach ogólnych.

50% koszty uzyskania przychodów z praw autorskich i innych praw majątkowych

Koszty uzyskania przychodów z tytułu:

• zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego - w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy),
• opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną - w wysokości 50% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 2 ustawy),
• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy).

Uwaga! W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów,
o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy, nie mogą przekroczyć kwoty 120 000 zł.

W przypadku zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz art. 21 ust.1 pkt 152-154 ustawy (ulga dla młodych, ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+ i ulga dla pracujących seniorów) suma łącznych kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy, oraz przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz pkt 152-154 ustawy, nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 120 000  zł.

Jeżeli  udowodnisz, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wskazane powyżej (obliczone według normy 50%), możesz wykazać wydatki w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
W konsekwencji  możesz zastosować koszty faktycznie poniesione, nawet jeżeli będą wyższe od kwoty 120 000 zł.

Do kosztów uzyskania przychodu możesz zaliczyć również koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, w którym został uzyskany odpowiadający im przychód oraz koszty poniesione w roku złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania (art. 22 ust. 5 i ust. 5a pkt 2 ustawy).

Warunkiem odliczenia kosztów faktycznie poniesionych jest posiadanie dokumentów wskazujących wysokość poniesionych wydatków

Dokumentami tymi są np.: rachunki, faktury, umowy oraz inne dowody dokumentujące wydatki, które poniosłeś  w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Wszelkie dokumenty związane z rozliczeniem podatkowym, powinieneś przechowywać do chwili przedawnienia się zobowiązania podatkowego, czyli 5 lat od końca roku podatkowego, w którym dokonałeś rozliczenia.

Odpłatne zbycie rzeczy

Opodatkowaniu łącznie z innymi dochodami podlega również odpłatne zbycie rzeczy ruchomych, jeżeli zostały one zbyte przed upływem pół roku od nabycia, a sprzedaży nie dokonujemy w ramach działalności gospodarczej. Okres 6 miesięcy liczymy od końca miesiąca, w którym nabyliśmy daną rzecz.

Jeżeli zbycie rzeczy ruchomej nastąpiło po upływie powyższego okresu -  nie powstaje obowiązek podatkowy i nie musisz takich kwot wykazywać w zeznaniu.

Działalność nierejestrowana

Przychodem z działalności nierejestrowanej są należności, które otrzymałeś ze sprzedaży towarów lub usług.

Aby prawidłowo ustalić przychód ze sprzedaży nierejestrowanej, masz obowiązek:

• prowadzić ewidencję   sprzedaży:
  • przestrzegać praw konsumentów,
  • wystawiać faktury lub rachunki na żądanie kupującego.

Pamiętaj, że przepisy o działalności nierejestrowej nie dotyczą wspólników spółki cywilnej.

W ramach działalności nierejestrowanej nie możesz również wykonywać działalności regulowanej, czyli takiej, która wymaga specjalnych zezwoleń, koncesji itp.

Przychody osiągane z działalności nierejestrowanej masz obowiązek wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 (30) za 2022 rok (poz. 132 - 135 i 194 – 197)). Nie masz obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku. W zeznaniu rocznym możesz wykazać koszty, które poniosłeś ściśle w związku z wykonywaną działalnością. Koszty te powinny być udokumentowane, dlatego powinieneś przechowywać wszystkie dowody, związane z Twoją działalnością.

Działalność nierejestrowana to rozwiązanie dla osób, które:

• w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywały działalności gospodarczej oraz
• w ramach tej działalności w żadnym miesiącu nie uzyskają przychodów należnych w wysokości przekraczającej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Kwoty otrzymane to takie, które otrzymujesz w momencie sprzedaży lub przed sprzedażą np.: zaliczki, natomiast kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś - sprzedałeś towar bądź wykonałeś usługę i wystawiłeś dokument sprzedaży (rachunek, fakturę), ale klient ci jeszcze nie zapłacił).

Pamiętaj, że jeżeli przychód należny z działalności nierejestrowej przekroczy dopuszczalny limit, to oznacza, że od następnego dnia prowadzisz działalność gospodarczą i  masz obowiązek złożyć wniosek o wpis do CEIDG. Masz na to maksymalnie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie progu.

Przychody ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają również przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów, m.in. jeżeli:

• przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie odbywa się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów i kiermaszów,
• ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50 proc. tego produktu, z wyłączeniem wody.

Od 2022 r. limit przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych  zwolnionych z opodatkowania wynosi 100 000 zł . Oznacza to, że dopiero jeżeli Twoje przychody z tytułu sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych w roku  przekroczą 100 000 zł, będziesz miał obowiązek opodatkowania takich przychodów. Przychód możesz opodatkować na zasadach ogólnych wg skali podatkowej lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym, który wynosi 2%.

O wyborze podatku zryczałtowanego musisz zawiadomić naczelnika US.

Inne źródła

Przychody z innych źródeł dotyczą podatników, którzy:

1. za pośrednictwem płatnika(ów) uzyskali przychody m.in. w postaci:
   • należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
   • zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, w tym wypłaconych przez zakład pracy,
   • należności za pracę przypadających tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,
   • świadczeń wypłaconych z Funduszów: Pracy oraz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
   • stypendium, w tym stypendium, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy, w wysokości przekraczającej kwotę korzystającą ze zwolnienia od podatku,
   • świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym,
   • należności wynikającej z umowy aktywizacyjnej,
   • świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich lub odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe
2. otrzymali PIT 11 z wypełnioną częścią „Informacja o wysokości przychodów,
   o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy”,
3. są obowiązani wykazać kwoty uprzednio odliczone od dochodu z tytułu wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe lub budownictwo wielorodzinne na wynajem, do których utracili prawo, tj. w przypadku:
   • wycofania ze spółdzielni mieszkaniowej wkładu mieszkaniowego lub budowlanego, wniesionego od 1 stycznia 1992 r.,
   • całkowitej zmiany przeznaczenia lokalu lub budynku z mieszkalnego na użytkowy,
   • otrzymania zwrotu uprzednio odliczonych wydatków,
   • wycofania z kasy mieszkaniowej zgromadzonych oszczędności, z wyjątkiem gdy wycofana kwota, po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania, została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez kasę,
   • przeniesienia uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych,
   • zaistnienia zdarzeń dotyczących utraty prawa do ulgi z tytułu budownictwa wielorodzinnego na wynajem, o których mowa w art. 7 ust. 14 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
4. są obowiązani doliczyć do dochodu kwoty poprzednio odliczone od dochodu albo podstawy opodatkowania w związku z otrzymaniem w roku podatkowym zwrotu (w całości lub w części) odliczonych kwot (np. darowizny, składki na ubezpieczenia społeczne),
5. opodatkowują przy zastosowaniu skali podatkowej przychody wymienione w art. 29 ust. 1 ustawy, a nie zostały one zakwalifikowane do źródeł wymienionych w wierszach od 1 do 4.

Koszty uzyskania przychodów nie przysługują od przychodów z tytułu:

• należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
• zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
• należności za pracę przypadających tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,
• świadczeń wypłaconych z Funduszów: Pracy oraz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• stypendiów,
• świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy o zatrudnieniu socjalnym,
• świadczeń pieniężnych wypłacanych z tytułu odbywania praktyk absolwenckich lub stażu uczniowskiego.

Informacja dla podatników, którzy w 2022 r. pobierali stypendium w całości lub w części zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy wolne od podatku są stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą Internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3 800 zł.

Informacje o dochodach kapitałowych

Przychody uzyskane przez podatników podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, którzy uzyskali dochody (przychody) z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych lub z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, od których podatek został pobrany przez płatnika zgodnie z art. 30a ust. 2a ustawy.

Doliczenia do podatku

Obowiązek wykazania i doliczenia kwot uprzednio odliczonych od podatku ma zastosowanie do podatników, którzy m.in.:

1. skorzystali z odliczeń od podatku z tytułu wydatków poniesionych na własne potrzeby mieszkaniowe, a następnie w roku podatkowym:
• wycofali ze spółdzielni wniesiony wkład mieszkaniowy lub budowlany,
• w całości zmienili przeznaczenie lokalu lub budynku z mieszkalnego na użytkowy,
• otrzymali zwrot odliczonych wydatków po roku, w którym dokonali odliczeń, z wyjątkiem gdy zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu,
• wycofali oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem, gdy wycofaną kwotę po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania wydatkowali zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę,
• przenieśli uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych,
• zbyli grunt lub prawo wieczystego użytkowania gruntu,
2. są obowiązani doliczyć do podatku kwoty poprzednio odliczone od podatku w związku z otrzymaniem w roku podatkowym zwrotu (w całości lub w części) odliczonych kwot (np. składek na ubezpieczenie zdrowotne).

Straty z lat ubiegłych

W zeznaniu podatkowym za rok 2022 możesz wykazać poniesioną w latach: 2017, 2018, 2019,  2020 lub 2021  stratę. Masz prawo ją odliczyć z tego samego źródła, z którego została poniesiona. Prawo do odliczenia straty od dochodu przysługuje Ci w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych.

Jeżeli strata powstała do 31 grudnia 2018 r., to wysokość odliczenia nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Wskazana zasada odliczania wynika z art. 9 ust. 3 ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 roku – i ma zastosowanie do strat powstałych do końca 2018 roku.

Pamiętaj, że inne zasady odliczania mają zastosowanie do strat powstałych po 31 grudnia 2018 roku.

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od dnia
1 stycznia 2019 r. – o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, masz prawo:

obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł. Nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Możesz odliczyć stratę poniesioną m.in. z następujących źródeł przychodów:

• z działalności gospodarczej,
• z najmu, dzierżawy,
• z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółkach,
• z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka),
• z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających,
• z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
• z tytułu objęcia wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
• ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy, w tym również jeżeli ww. przychody są opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Nie ma możliwości odliczenia strat poniesionych:

• ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego;
• z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także prawa wieczystego użytkowania gruntów;
• z odpłatnego zbycia rzeczy;
• z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli przez okres pięciu następnych lat podatkowych dochód nie będzie ustalany na podstawie ksiąg podatkowych - księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Renty krajowe i zagraniczne

Jeżeli Twoje dziecko w 2022 roku otrzymywało dochody z renty rodzinnej, to nie doliczasz jej do swoich dochodów.

W wyniku zmian wprowadzonych w ramach Niskich podatków od 2022 roku małoletnie dziecko staje się podatnikiem z odrębną kwotą wolną w wysokości 30 000 zł.

Jeżeli Twoje dziecko nie osiągnęło innych przychodów, nie musisz składać zeznania w jego imieniu, jeśli organ rentowy dokona rozliczenia na formularzu  PIT-40A.

Najem lub dzierżawa

Jeżeli rodzicom przysługuje prawo pobierania pożytku z najmu nieruchomości, która stanowi własność małoletniego dziecka, to dochody z tego źródła winny być doliczone do dochodów rodziców.

Z uwagi na fakt, iż małżonkowie co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletniego dziecka powinniście doliczyć po połowie do dochodów każdego z małżonków będącego rodzicem danego dziecka.

Dlatego też, jeśli Twoje małoletnie dziecko uzyskało dochód lub poniosło stratę z tytułu najmu lub dzierżawy nieruchomości, lub rzeczy należących do niego i wybrano opodatkowanie  na zasadach ogólnych, musisz wykazać to w PIT/M i w zeznaniu PIT-36, łącznie ze swoimi dochodami.

Prawa majątkowe

Art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W powołanym przepisie wskazano tylko  przykładowe rodzaje przychodów, a to oznacza, że jest to tzw. katalog o charakterze otwartym.

Jeżeli rodzicom przysługuje prawo pobierania pożytku z tytułu praw majątkowych należących do ich małoletniego dziecka, to dochody z tego źródła powinieneś doliczyć do dochodów. Ponieważ małżonkowie co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletniego dziecka należy doliczyć po połowie do dochodów każdego z małżonków będącego rodzicem danego dziecka. W tym przypadku bowiem podatnikami są rodzice, a nie małoletnie dziecko.

Dlatego też, jeśli Twoje małoletnie dziecko uzyskało dochód lub poniosło stratę z tytułu praw majątkowych należących do niego  musisz wykazać to w PIT/M i w zeznaniu PIT-36, łącznie ze swoimi dochodami.

Inne źródła

Za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i art. 17 powyższej ustawy.

Wskazane wyżej przychody są jedynie przykładami przychodów z innych źródeł. Katalog ma charakter otwarty.

Jeżeli rodzicom przysługuje prawo pobierania pożytku z tytułu przychodów z innych źródeł należących do ich małoletniego dziecka, to dochody z tego źródła winny być doliczone do dochodów rodziców. Ponieważ małżonkowie co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletniego dziecka należy doliczyć po połowie do dochodów każdego z małżonków będącego rodzicem danego dziecka. W tym przypadku bowiem podatnikami są rodzice, a nie małoletnie dziecko. Dlatego też, jeśli Twoje małoletnie dziecko uzyskało dochód lub poniosło stratę z innych źródeł, musisz wykazać to w PIT/M i w zeznaniu PIT-36, łącznie ze swoimi dochodami.

Sprawdź, jakie przysługują Ci ulgi:

• Ulga dla młodych;
• Ulga na powrót;
• Ulga dla rodzin 4+;
• Ulga dla seniorów;
• Ulga z tytułu przekazanych darowizn;
• Ulga na internet;
• Ulga na cele rehabilitacyjne;
• Ulga termomodernizacyjna;
• Ulga z tytułu wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE);
• Ulga z tytułu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń;
• Ulga na dzieci;
• Zwrot niewykorzystanej ulgi na dzieci;
• Ulga za wyszkolenie uczniów lub z tytułu zatrudnienia pracowników w celu przygotowania zawodowego;
• Ulgi mieszkaniowe;
• Ulga na związki zawodowe;
• Ulga na zabytki;
• Ulga abolicyjna;
• Ulga z tytułu umowy aktywizacyjnej.

Ulga dla młodych

„Ulga dla młodych” przysługuje podatnikom, którzy w okresie od 1 stycznia 2022 r. nie później jednak niż do ukończenia 26. roku życia, uzyskali:

1. przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11.
2. przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy, wykazywane przez płatnika w informacji PIT-11,
3. przychody z odbywania praktyk absolwenckich oraz staży uczniowskich
4. przychody z zasiłków macierzyńskich

Ze zwolnienia od podatku korzystają przychody wymienione w pkt 1 – 3 w łącznej wysokości nieprzekraczającej w 2022 r. kwoty 85.528 zł; przy ustalaniu tej kwoty nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych od podatku dochodowego oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ze zwolnienia korzystają również te przychody, od których w trakcie roku płatnik pobierał zaliczkę na podatek.

Ważne: jeżeli  przychody z pracy osiągasz poza granicami kraju i podlegałyby one opodatkowaniu z uwzględnieniem metody proporcjonalnego odliczenia podatku, to masz prawo uwzględnić je w limicie zwolnienia. w ramach ulgi dla młodych.

Ponieważ przepisy nie zawierają wytycznych dotyczących sposobu  stosowania ulgi dla Młodych i nie  określają kolejności  przychodów, do których ulga ma zastosowanie, możesz samodzielnie zadecydować o sposobie wykorzystania ulgi.

Uwaga! Jeżeli w roku podatkowym uzyskasz wyłącznie przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148, nie masz obowiązku złożenia zeznania podatkowego.

Jeżeli jednak oprócz przychodów zwolnionych osiągnąłeś również przychody opodatkowane to pamiętaj, że nadwyżka przychodów z każdego źródła ponad kwotę objętą zwolnieniem podlega opodatkowaniu.

Zastosowanie zwolnienia wpływa na wysokość kosztów uzyskania przychodów, jakie Ty (i odpowiednio Twój małżonek) może zastosować w odniesieniu do ww. przychodów.

Ulga na powrót

Ulga na powrót przysługuje podatnikom, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w wyniku czego podlegają w Polsce  nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Ze zwolnienia od podatku korzystają przychody do kwoty 85 528 zł, uzyskane po 31 grudnia 2021 r. z :

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, 
• umów zlecenia zwartych „z firmą”
• zasiłków macierzyńskich oraz 
• pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali, podatku liniowego albo ryczałtu od przychodów),

Prawo do ulgi przysługuje podatnikowi, który:

• posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej
• lub miał miejsce zamieszkania, nieprzerwanie co najmniej przez trzy lata w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stanach Zjednoczonych Ameryki
• lub przez pięć lat zamieszkiwał w Polsce przed trzyletnim okresem przerwy poprzedzającej rok powrotu
• oraz posiada certyfikat rezydencji lub inny dokument potwierdzający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do zwolnienia.

Jeśli spełniasz warunki do skorzystania z tej ulgi,  pamiętaj, że ze zwolnienia możesz korzystać przez cztery kolejno następujące po sobie lata i sam decydujesz od kiedy chcesz skorzystać z ulgi: czy począwszy od roku, w którym przeniosłeś rezydencje podatkową, czy też od następnego roku.

Ulga 4+

Od 1 stycznia 2022 roku zwolnione z opodatkowania są również przychody do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte z:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• umów zlecenia zwartych „z firmą”

• zasiłków macierzyńskich oraz 
• pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali, podatku liniowego albo ryczałtu od przychodów),

Zwolnienie ma zastosowanie do podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.

Pamiętaj, że przy ustalaniu prawa do zwolnienia nie uwzględnisz dzieci, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostały umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Jeżeli spełniasz warunki do skorzystania z tej ulgi, to informujesz o tym albo w przygotowanej informacji (PIT-DZ) albo w zeznaniu podatkowym wskazując liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Ulga przysługuje jeżeli masz dzieci: małoletnie, pełnoletnie które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, pełnoletnie – uczące się w szkołach do ukończenia przez nich 25 roku życia.

W przypadku dzieci pełnoletnich prawo do ulgi, przysługuje Ci pod warunkiem, że uczące się pełnoletnie dzieci:

• nie stosowały przepisów o 19% podatku liniowym lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego np.: w zakresie osiągniętych przychodów,
• nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym, lub nie podlegały przepisom ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
• nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych,
  19 % podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach ulgi dla młodych lub ulgi na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej 16061,28 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Co bardzo ważne, prawo do ulgi przysługuje obojgu rodzicom - łączny limit przychodu zwolnionego od podatku wynosi zatem 171 056 zł rocznie.

Po zakończeniu roku na żądanie organów podatkowych będziesz zobowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz – w zależności od sytuacji) inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do zwolnienia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Ulga dla pracujących seniorów

Od 1 stycznia 2022 r. na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 wolne od podatku dochodowego są  przychody z:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
• umów zlecenia zawartych „z firmą”

• zasiłków macierzyńskich oraz 
• pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej według skali, podatku liniowego albo ryczałtu od przychodów),

otrzymywane przez kobietę, która ukończyła 60 lat oraz przez mężczyznę, który ukończył 65 lat.

Warunkiem skorzystania z ulgi jest, aby podatnik podlegał z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz - pomimo nabycia uprawnienia, nie otrzymywał:

• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
• emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
• świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a, tj. świadczenia pieniężne otrzymywane po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw, przez okres roku co miesiąc lub za okres roku jednorazowo albo co miesiąc przez okres trzech miesięcy,
• uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Podatnik może pobierać rentę lub emeryturę zagraniczną!

Ważne:

W przypadku, gdy w jednym roku masz prawo do kilku z wyżej wymienionych ulg, to suma przychodów zwolnionych od podatku nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.

W przypadku zastosowania ulgi od przychodów z pracy, suma łącznych 50% kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 ustawy PIT, oraz przychodów objętych:

• ulgą dla młodych
• ulgą na powrót
• ulgą dla rodzin 4+
• ulgą dla pracujących seniorów

nie może przekroczyć kwoty 120 000 zł rocznie.

Wszystkie omówione powyżej ulgi nie mają zastosowania do przychodów:

• podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie ustawy PIT,
• zwolnionych od podatku dochodowego,
• od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków,
• zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego (np. zasiłków chorobowych),
• z umów o dzieło,
• z praw autorskich.

Ulga rehabilitacyjna

Odliczeniu od dochodu podlegają wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. 

Odliczeniu podlegają wydatki poniesione na:

• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych,
• zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności oraz wyposażenia umożliwiającego ich zastosowanie, które nie są wymienione w wykazie wyrobów medycznych określonych przez Ministra Zdrowia, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
• zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów, wkładów anatomicznych, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł pod warunkiem, że posiadasz faktury potwierdzające zakup,
• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej,
• odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne,
• odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
• utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
• opłacenie tłumacza języka migowego,
• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,
• leki w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo,
• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
  1. osoby niepełnosprawnej karetką transportu sanitarnego,
  2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 również innymi środkami transportu niż karetką transportu sanitarnego,
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16 roku życia w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2 280 zł,
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
  1. na turnusie rehabilitacyjnym,
  2. w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
  3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia.

Odliczeniu nie podlegają te z wydatków, na które otrzymałeś  dofinansowanie   ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo zostały Ci zwrócone  w jakiejkolwiek formie.

Jeżeli wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Abyś mógł skorzystać z odliczenia wydatków w ramach tej ulgi, musisz, co do zasady, posiadać dokumenty stwierdzające ich poniesienie oraz jeden z niżej wymienionych dokumentów:

1. orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach,
2. decyzję przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną,
3. orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów,
4. orzeczenie o niepełnosprawności, wydanego przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

W przypadku odliczeń ograniczonych limitem w wysokości 2280 zł (na przykład z tytułu utrzymania psa asystującego, opłacenia przewodnika osoby niewidomej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa) nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość, jednakże na żądanie organów podatkowych musisz przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
2. okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego.

Odliczeń z tytułu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych mogą dokonywać również podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne: współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, teściów, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów i synowe, jeżeli w roku 2022  dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekroczyły kwoty 16061,28. zł.

Uwaga:

Przy obliczaniu dochodu osoby niepełnosprawnej – dla ustalenia, czy pozostaje ona na Twoim utrzymaniu – nie bierzesz się pod uwagę:

• alimentów na rzecz dzieci:
  • małoletnich,
  • bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  • do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych oraz wyższych, w Polsce oraz poza granicami kraju, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych, dochodów z kapitałów pieniężnych lub uzyskały przychody zwolnione z opodatkowania  w ramach „ulgi dla młodych” w łącznej wysokości przekraczającej  16061,28 zł. Do sumy tych dochodów nie wliczasz  przychodów zwolnionych, np.: alimentów, stypendiów oraz dochodów z renty rodzinnej.
• trzynastej emerytury,
• świadczenia uzupełniającego oraz
• zasiłku pielęgnacyjnego.

Ulga na internet

W ramach tej ulgi można odliczyć poniesione w roku podatkowym wydatki za używanie internetu, niezależnie od miejsca oraz formy korzystania  (np. w domu (łącze stałe, bezprzewodowe, w tym za pomocą urządzeń mobilnych) jak i w kawiarence internetowej). Prawo do skorzystania z ulgi przysługuje Ci pod warunkiem, że  nigdy wcześniej nie korzystałeś z tego odliczenia oraz posiadasz dokument potwierdzający poniesienie wydatku (np.: przelew, dowód wpłaty, zaświadczenie). Z odliczenia możesz skorzystać maksymalnie w dwóch kolejno po sobie następujących latach podatkowych. Maksymalne odliczenie za rok podatkowy nie może przekroczyć 760 zł. 

Ulga termomodernizacyjna

Ulga polega na odliczeniu od dochodu wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym.

Ulga przysługuje, jeżeli jesteś właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego (także w zabudowie szeregowej lub „bliźniaka”).

Przedsięwzięciem termomodernizacyjnym jest:

• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych;
• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki mieszkalne, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków;
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków mieszkalnych;
• całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne, lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Z ulgi termomodernizacyjnej nie można korzystać w przypadku budynku będącego w budowie.

Odliczeniu podlegają wydatki, które:

• są wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych
• dotyczą przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek,
• zostały udokumentowane fakturą wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku,
• nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
• nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub uwzględnione przez podatnika w związku z korzystaniem z ulg podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

W przypadku, gdy poniesione wydatki były opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę wydatku uważa się wydatek wraz z tym podatkiem, o ile podatek od towarów i usług nie został odliczony na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.

Co do zasady odliczenia dokonujesz się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniosłeś wydatek.

Kwotę odliczenia, która nie znalazła pokrycia w dochodzie za rok podatkowy, możesz odliczyć w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniosłeś pierwszy wydatek.

Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przez Ciebie przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których jesteś właścicielem lub współwłaścicielem.

Jeśli nie zrealizujesz przedsięwzięcia  w trzyletnim terminie, masz obowiązek  zwrócić ulgę. Oznacza to, że musisz  doliczyć do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął trzyletni termin uprzednio odliczone z tego tytułu kwoty.

Jeżeli po roku, w którym skorzystałeś z ulgi, otrzymasz zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, masz obowiązek doliczyć kwoty uprzednio odliczone do dochodu w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym otrzymałeś ten zwrot.

Więcej informacji na temat ulgi termomodernizacyjnej znajdziesz w  broszurze - ulga termomodernizacyjna.

Ulga na zabytki

Z tej ulgi możesz skorzystać, jeżeli jesteś właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego i w 2022 roku ponosiłeś wydatki na:

• fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
• prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków,

lub poniosłeś wydatek na zakup budynku będącego zabytkiem.

Jeżeli dokonałeś wpłat na fundusz remontowy i  posiadasz dowód wpłaty lub zaświadczenie wydane przez wspólnotę mieszkaniową bądź spółdzielnię mieszkaniową o wysokości dokonanych w roku podatkowym wpłat, możesz odliczyć od dochodu 50% tych wydatków.

W przypadku prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych podatnik oprócz tego, że jesteś właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego w momencie ponoszenia wydatku, musisz posiadać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie tych prac oraz posiadać fakturę wystawioną przez podatnika podatku VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Odliczenia możesz dokonać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym poniosłeś wydatki. Jeżeli  kwota dochodu jest niższa niż kwota przysługującego Ci odliczenia, kwotę nieznajdującą pokrycia możesz odliczyć maksymalnie przez sześć kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonałeś odliczenia po raz pierwszy.

Jeżeli wydatki ponosisz wspólnie z małżonkiem,  z którym pozostajesz we wspólności majątkowej, ulga może być odliczana w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez Was ustalonej, bez względu na to, czy dokument potwierdzający poniesienie wydatku został wystawiony na jednego z Was czy też na oboje.

Jeżeli po roku podatkowym, w którym dokonałeś odliczeń otrzymasz zwrot wydatków, masz obowiązek  doliczyć je do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymałeś ten zwrot.

Jeżeli w  2022 roku dokonałeś odpłatnego nabycia budynku wpisanego do rejestru zabytków, również możesz dokonać odliczenia tego wydatku. Nie możesz jednak odliczyć więcej, niż kwota odpowiadająca iloczynowi 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej tego zabytku. Odliczenia na zakup możesz dokonać dopiero wtedy, gdy poniesiesz jakiś wydatek na prac

Pamiętaj, że  limit odliczenia na wszystkie inwestycje w ramach tej ulgi nie mogą przekroczyć 500 000 zł.

Ulga na związki zawodowe

Za 2022 rok po raz pierwszy masz możliwość odliczenia od dochodu składek, które opłacasz na związki zawodowe.

Jeżeli wpłaty dokonujesz bezpośrednio na rachunek związku, wystarczy, że posiadasz dowód wpłaty.

Jeżeli zapłaty składek w Twoim imieniu dokonuje pracodawca, to on ma obowiązek w informacji PIT-11 wykazać, jakie kwoty przekazał na rzecz związku.

Za cały rok masz prawo odliczyć do 500 zł.

Ulga na dzieci

Prawo do ulgi przysługuje, jeżeli osiągasz dochody podlegające opodatkowaniu wg skali podatkowej.

Za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym w stosunku do małoletniego dziecka:

1. wykonywałeś władzę rodzicielską,
2. pełniłeś funkcję opiekuna prawnego i dziecko z Tobą zamieszkiwało,
3. sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą

odliczeniu od podatku podlega kwota w wysokości:

• 92,67 zł na pierwsze i drugie dziecko (za cały rok 1 112,04 zł na każde dziecko),
• 166,67 zł na trzecie dziecko (za cały rok 2 000,04 zł),
• 225,00 zł na czwarte i każde kolejne dziecko (za cały rok 2 700,00 zł na dziecko).

Odliczenie nie przysługuje, jeżeli wykonywałeś władzę rodzicielską, pełniłeś funkcję opiekuna prawnego lub sprawowałeś opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej wyłącznie w stosunku do jednego małoletniego dziecka i jednocześnie:

1. byłeś w związku małżeńskim przez cały rok - uzyskane przez Ciebie i Twojego małżonka dochody, przekroczyły w roku podatkowym kwotę 112 000 zł,
2. byłeś osobą samotną, niesamotnie wychowującą dziecko (w tym również przez część roku podatkowego), a Twoje dochody przekroczyły w roku podatkowym kwotę 56 000 zł.

Za dochody, o których mowa powyżej, uważa się wszystkie dochody opodatkowane na zasadach ogólnych (praca, działalność gospodarcza opodatkowana na zasadach ogólnych, kapitały pieniężne) pomniejszone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne zapłaconych przez Ciebie lub odprowadzonych przez płatnika.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jeżeli w tym samym miesiącu w stosunku do dziecka wykonywana była władza rodzicielska, pełniona funkcja opiekuna prawnego lub rodziny zastępczej, to za ten miesiąc każdy z podatników może odliczyć 1/30 przysługującej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Na powyższych zasadach z odliczenia może również skorzystać ten, kto w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej utrzymywał w roku podatkowym pełnoletnie dziecko, tj.:

• które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

do ukończenia 25. roku życia, które w roku podatkowym za który składane jest zeznanie uczyły się w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych lub wyższych, w Polsce oraz poza granicami kraju – jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej), dochodów z kapitałów pieniężnych (opodatkowanych 19% od dochodu) lub uzyskały przychody zwolnione z opodatkowania  w ramach „ulgi dla młodych” oraz ulgi na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 16061,28. Prawa do odliczenia nie mają osoby, których dzieci prowadzą działalność gospodarczą opodatkowaną przy zastosowaniu 19% stawki podatkowej lub na zasadach tzw. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej, lub podlegają przepisom ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zwrot niewykorzystanej ulgi dla dzieci

Jeżeli nie wystarczyło podatku do skorzystania z odliczenia ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, masz prawo do skorzystania z „dodatkowego zwrotu”. Odliczenia możesz dokonać od wykazanych w zeznaniu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Przy odliczeniu możesz uwzględnić  również składki odprowadzone od dochodów zwolnionych, nie masz jednak prawa do uwzględnienia składek odliczonych w innych zeznaniach (np. PIT-36L, PIT- 28 lub PIT-16A).

Ulga uczniowska

Z ulgi za wyszkolenie uczniów lub z tytułu zatrudnienia pracowników w celu przygotowania zawodowego możesz skorzystać na zasadzie praw nabytych, gdy spełniłeś warunki niezbędne do jej nabycia przed końcem 2003 roku. Ulga ta przyznawana była na podstawie decyzji urzędu skarbowego. Odliczeniu podlegają kwoty przyznane przed dniem 1 stycznia 2006 roku i nieodliczone, jak również kwoty ulg przyznanych na podstawie przepisów obowiązujących po dniu 1 stycznia 2006 r.

Ulga polega na obniżeniu podatku dochodowego o kwotę określoną w decyzji urzędu skarbowego.

Umowa aktywizacyjna

Z tej ulgi również możesz korzystać wyłącznie, jeżeli nabyłeś do niej prawo w poprzednich latach.

Odliczenie przysługuje osobie, która zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawarła umowę aktywizacyjną z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym i poniosła z tego tytułu wydatki z własnych środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne.
Odliczenie przysługiwało po każdym okresie 12 miesięcy nieprzerwanego trwania tej umowy, pod warunkiem, że:

• zawarta umowa aktywizacyjna została zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, a fakt jej zawarcia został potwierdzony zaświadczeniem,
• poniesione wydatki zostały udokumentowane dowodami stwierdzającymi ich poniesienie.

Odliczeniu podlegają wydatki poniesione przez osobę prowadzącą gospodarstwo domowe z tytułu opłacenia z własnych środków składek na ubezpieczenia społeczne osoby zatrudnionej w ramach umowy aktywizacyjnej, określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń

Od dochodu możesz odliczyć również zwrot nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu (w kwotach uwzględniających podatek), jeżeli nie zostały one potrącone przez płatnika.

Podatnicy, którzy w latach:  2017, 2018, 2019, 2020 lub 2021 dokonali zwrotu nienależnie pobranych świadczeń i kwota tych zwrotów nie znalazła pokrycia w dochodzie za te lata, mają prawo od dochodów uzyskanych w 2022 r. odliczyć tę kwotę. Odliczyć możesz również zwroty dokonane w roku 2022 roku.

Ulgi mieszkaniowe

Ulga mieszkaniowa wyłącznie na zasadzie praw nabytych, przysługuje z tytułu wydatków poniesionych :

1. na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) mieszkaniowego, udzielonego podatnikowi w latach 2002-2006, jak również odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na spłatę kredytu (pożyczki) mieszkaniowego lub kredytu przeznaczonego na spłatę tych kredytów;
2. na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową;
3. na spłatę (wraz z odsetkami) kredytu bankowego lub pożyczki
   z zakładu pracy, otrzymanych w latach 1992-1993 na cele mieszkaniowe, określone w art. 26 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w tych latach,
4. w latach ubiegłych na cele mieszkaniowe (w tym na remont lub modernizację domu/mieszkania), jeżeli wydatki te nie znalazły pokrycia odpowiednio w dochodzie, przychodzie lub podatku za te lata.

Wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)

Wysokość wpłat na IKZE określona jest w art. 13a ust. 1 - 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Stosownie do tych przepisów wpłaty dokonywane na IKZE nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. W 2022 r. limit ten wynosi  7.106,40zł.

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą w formie samozatrudnienia (pozarolnicza działalność, w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych) maksymalny limit wpłat na IKZE jest podwyższony i wynosi 1,8-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli za 2022 r.  10 659,60 zł).

Zwrot środków

Kwoty uzyskane z tytułu zwrotu środków z IKZE stanowią przychód z innych źródeł, opodatkowany według skali podatkowej. Jeśli uzyskasz taki przychód, musisz wykazać go w zeznaniu rocznym.

Jeżeli w okresie od dnia 1 stycznia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. jako oszczędzający przeniosłeś środki zgromadzone na indywidualnym koncie emerytalnym (IKE) na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE), środki te uznaje się za wpłatę na IKZE. Wpłata ta podlegała odliczeniu od dochodu w ramach limitu przysługującego w roku podatkowym 2012. Nadwyżka ponad przysługujący w tym roku limit odliczenia podlega odliczeniu w latach następnych.

Musisz jednak pamiętać, iż w okresie, w którym dokonujesz odliczeń od dochodu środków przeniesionych z IKE na IKZE nie przysługuje Ci prawo dokonywania wpłat na IKZE.

Jeżeli wpłat na IKZE dokonuje małoletni. odliczenie nie może przekroczyć dochodów uzyskanych przez niego w danym roku z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. Nie może być ono również wyższe od kwoty rocznego limitu.

Ulga abolicyjna

Podatek dochodowy możesz pomniejszyć poprzez odliczenie kwoty stanowiącej różnicę między podatkiem obliczonym przy zastosowaniu do przychodów z pracy uzyskanych za granicą metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego przy zastosowaniu do tych przychodów metody wyłączenia z progresją. Prawo do pomniejszenia podatku w ten sposób daje art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ulga przysługuje podatnikom, którzy podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i uzyskują poza Polską dochody:

• z pracy, działalności wykonywanej osobiście oraz z działalności gospodarczej
• z praw majątkowych, w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza Polską działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej (wyjątkiem są dochody (przychody) uzyskane
  z korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi)

– i rozliczają się metodą odliczenia proporcjonalnego (na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 albo 9a ustawy).

Możesz odliczyć od podatku kwotę, która odpowiada różnicy między podatkiem obliczonym metodą odliczenia proporcjonalnego, a kwotą podatku obliczonego tzw. metodą wyłączenia
z progresją (według zasad określonych w art. 27 ust. 8 ustawy).

Wysokość odliczenia nie może jednak przekroczyć kwoty 1 360 zł.

Powyższe ograniczenie nie ma zastosowania (art. 27g ust. 5 ustawy) do dochodów osiąganych poza terytorium Polski do przychodów z pracy, umów zleceń, umów o dzieło lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw.

Pamiętaj, że nie możesz skorzystać z ulgi abolicyjnej, gdy dochody (przychody) ze wskazanych powyżej źródeł zostały uzyskane w krajach i na terytoriach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Lista krajów została opublikowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatnik

Sekcja O zeznania podatkowego PIT-36 dotyczy osób, które nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania (art. 3 ust. 2a), podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiągniętych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy) i uzyskują przychody określone w art. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W takim przypadku masz obowiązek za miesiące, w których uzyskałeś wymieniony przychód, bez wezwania wpłacać zryczałtowany podatek dochodowy na zasadach, o których mowa w art. 29. Wpłat powinieneś dokonać w terminie do dnia 20 następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Podatek za grudzień powinieneś zapłacić do upływu terminu określonego na złożenie zeznania. Zaliczki trzeba wykazać w PIT-36, w sekcji O.

Art. 29 w ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano przychody oraz stawkę zryczałtowanego podatku od nich należnego:

• z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6–9 oraz z odsetek innych niż wymienione w art. 30a ust. 1, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu;
• z opłat za usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą, a organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Polski – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu;
• z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 10% przychodów;
• uzyskanych na terytorium Polski przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie z którego wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 10% przychodów;
• z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu.

Do powyższych przychodów zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem, że udokumentujesz dla celów podatkowych miejsce zamieszkania certyfikatem rezydencji.

Przepisów art. 29 ust. 1 nie stosuje się, jeżeli przychody, o których w nim mowa, były uzyskane przez osobę, której dotyczy sekcja O zeznania, prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład, pod warunkiem, że osoba ta posiada zaświadczenie o istnieniu zagranicznego zakładu, wydane przez właściwy organ podatkowy państwa, w którym ma on miejsce zamieszkania, albo przez właściwy organ podatkowy państwa, w którym ten zagraniczny zakład jest położony.

Jeżeli jesteś nierezydentem (czyli osobą, o której mowa w art. 3 ust. 2a ustawy):

• masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej i
• udokumentowałeś certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych

– uzyskane przychody, o których mowa w ust. 1, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski możesz, na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym za 2022 rok, opodatkować na zasadach ogólnych. W tym przypadku pobrany od tych przychodów zryczałtowany podatek dochodowy, możesz potraktować jak zaliczkę na podatek dochodowy pobraną przez płatnika.

Takie opodatkowanie możesz jednak zastosować tylko, jeżeli istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, do uzyskania przez polski organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Pamiętaj, do przychodów wymienionych w art. 29 uzyskanych przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a (posiadających ograniczony obowiązek podatkowy) nie stosuje się zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz art. 21 ust. 1 pkt 152-154 (ulga dla młodych, ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+ i ulga dla pracujących seniorów).

Małżonek

Sekcja O zeznania podatkowego PIT-36 dotyczy osób, które nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania (art. 3 ust. 2a), podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiągniętych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy) i uzyskują przychody określone w art. 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Takie osoby są obowiązane bez wezwania wpłacać zryczałtowany podatek dochodowy na zasadach, o których mowa w art. 29, za miesiące, w których uzyskały wymieniony przychód. Wpłat należy dokonać w terminie do dnia 20 następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Podatek za grudzień jest płatny przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania. Zaliczki te należy wykazać w PIT-36, w sekcji O.

Art. 29 w ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia następujące przychody oraz stawkę zryczałtowanego podatku pobieranego od tych dochodów:

• z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6–9 oraz z odsetek innych niż wymienione w art. 30a ust. 1, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu;
• z opłat za usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą, a organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Polski – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu;
• z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 10% przychodów;
• uzyskanych na terytorium Polski przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie z którego wymaga posiadania biletu lotniczego przez pasażera – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 10% przychodów;
• z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze – należny podatek w formie ryczałtu wynosi 20% przychodu.

Do powyższych przychodów stosuje się umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

Przepisów art. 29 ust. 1 nie stosuje się, jeżeli przychody, o których w nim mowa, były uzyskane przez osobę, której dotyczy sekcja O zeznania, prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład, pod warunkiem, że osoba ta posiada zaświadczenie o istnieniu zagranicznego zakładu, wydane przez właściwy organ podatkowy państwa, w którym ma on miejsce zamieszkania, albo przez właściwy organ podatkowy państwa, w którym ten zagraniczny zakład jest położony.

Jeżeli jesteś nierezydentem (czyli osobą, o której mowa w art. 3 ust. 2a ustawy):

• masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej i
• udokumentowałeś certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych

– uzyskane przychody, o których mowa w ust. 1, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski możesz, na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym za 2022 rok, opodatkować na zasadach ogólnych. W tym przypadku pobrany od tych przychodów zryczałtowany podatek dochodowy, możesz potraktować jak zaliczkę na podatek dochodowy pobraną przez płatnika.

Takie opodatkowanie możesz jednak zastosować tylko, jeżeli istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, do uzyskania przez polski organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Pamiętaj, do przychodów wymienionych w art. 29 uzyskanych przez osoby, o których mowa w art. 3 ust. 2a (posiadających ograniczony obowiązek podatkowy) nie stosuje się zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz art. 21 ust. 1 pkt 152-154 (ulga dla młodych, ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+ i ulga dla pracujących seniorów).

Tabela należne zaliczki

Sekcja Q zeznania podatkowego PIT-36 dotyczy osób, które:

1. osiągają dochody bez pośrednictwa płatników:
• ze stosunku pracy z zagranicy,
• z emerytur i rent z zagranicy,
• z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4 i 6–9 ustawy, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 1

Osoby te są obowiązane bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, które należy wykazać w PIT-36, w sekcji Q.

Do tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4 i 6-9 zalicza się:

• przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych (pkt 2);
• przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi (pkt 4);
• przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 ustawy, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 art. 13 (pkt 6);
• przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (pkt 7);
• przychody otrzymywane przez członków Rady Mediów Narodowych (pkt 7a);
• przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
  • osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
  • właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
  • przedsiębiorstwa w spadku

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9 art. 13 (pkt 8);

• przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 art. 13 (pkt 9);

1. uzyskały przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło;
2. mają miejsce zamieszkania w Polsce i podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy), a czasowo przebywają za granicą i osiągają dochody ze źródeł przychodów położonych poza terytorium Polski.

Osoby, o których mowa w pkt 1 i 3 są obowiązane do samodzielnego obliczenia zaliczki na podatek dochodowy i dokonania jej wpłaty.

Zobowiązany jest dokonać wpłaty odpowiednio:

• w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został uzyskany, a za grudzień – przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy; przy ustalaniu dochodu od którego należy obliczyć zaliczkę przysługuje prawo uwzględnienia miesięcznych kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 lub 9 ustawy oraz zapłaconych w danym miesiącu składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lub 2a. Przy obliczaniu zaliczki podatnik może stosować wyższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Tak obliczoną zaliczkę podatnik może pomniejszyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, zapłaconej w danym miesiącu ze środków podatnika;
• w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osoba wróciła do kraju. Jeżeli termin płatności przypada po zakończeniu roku podatkowego, należny podatek jest płatny przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania. Do obliczenia należnej zaliczki stosuje się zasady jak powyżej.

Osoby, o których mowa w pkt 2, czyli które uzyskały przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło mogą w ciągu roku podatkowego wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Przy obliczaniu zaliczki można stosować wyższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy. Za dochód podlegający opodatkowaniu uważa się przychód uzyskany w danym miesiącu pomniejszony o koszty uzyskania określone w art. 22 ust. 9 pkt 6 ustawy. Miesięczne zaliczki należy wpłacać na rachunek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został uzyskany dochód, a za grudzień – przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania.

Pozostałe informacje

Rachunek osobisty właściwy do zwrotu nadpłaty

Jeżeli z zeznania wynika nadpłata, w tej części możesz wskazać rachunek inny niż związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, na który ma nastąpić zwrot nadpłaty.

Możesz podać rachunek, którego jesteś posiadaczem ( współposiadaczem). Wskazanie rachunku, którego posiadaczem (współposiadaczem) jest Twój małżonek, jest możliwe jedynie w  przypadku złożenia wspólnego zeznania podatkowego. Wskazany rachunek aktualizuje poprzednio zgłoszony do urzędu skarbowego rachunek.

Posiadając ważną Kartę Dużej Rodziny (KRD) możesz skorzystać z przyspieszonego zwrotu nadpłaty podatku. Z takiej możliwości mogą skorzystać osoby, które złożą zeznanie drogą elektroniczną.

Podaj dane ułatwiające kontakt: numer telefonu, adres e-mail.

Certyfikat rezydencji

Certyfikat rezydencji, potwierdzający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Obowiązek jego złożenia ciąży na Tobie, jeżeli  masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, i stosownie do art. 45 ust. 7a ustawy wybrałeś sposób opodatkowania przewidziany dla dochodów małżonków, osób samotnie wychowujących dzieci albo przychody określone w art. 29 ust. 1 ustawy, chcesz opodatkować na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej.