Podatnik VAT

Co podlega opodatkowaniu VAT

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają¹:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Kiedy nie trzeba rejestrować się jako podatnik VAT czynny

Nie zawsze będziesz zobowiązany zarejestrować się jako podatnik VAT czynny, mimo, że w ramach prowadzonej działalności będziesz świadczył usługi lub sprzedawał towary lub usługi, które podlegają VAT.

Ustawa przewiduje okoliczności, w których przedsiębiorcy nie muszą dokonywać rejestracji dla potrzeb VAT jako podatnicy VAT czynni.

Wyróżniamy dwa rodzaje zwolnień od VAT:

• zwolnienie podmiotowe;
• zwolnienie przedmiotowe.

Zwolnienie podmiotowe

Zwolniona od podatku VAT jest sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku)².

Zwolnienie możesz zastosować również jeżeli rozpoczynasz wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku, z tym że przewidywana przez Ciebie wartość sprzedaży (bez podatku) w tym roku nie może przekroczyć kwoty 200 000 zł w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej³.

Podatnicy, którym ustawa o VAT umożliwia zwolnienie z VAT, mogą dobrowolnie wybrać opodatkowanie tym podatkiem.

Jeżeli wartość sprzedaży przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 200.000 zł zwolnienie traci moc – począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę⁴.

Nie możesz skorzystać z tego zwolnienia, jeśli;

1. będziesz dostarczał:

   • towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy,
   • towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
     • energii elektrycznej (CN 2716 00 00),
     • wyrobów tytoniowych,
     • samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
   • budynki, budowle lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b ustawy o VAT,
   • tereny budowlane,
   • nowe środki transportu,
   • następujące towary, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie – towary te to:
     • preparaty kosmetyczne i toaletowe (PKWiU 20.42.1),
     • komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (PKWiU 26),
     • urządzenia elektryczne (PKWiU 27),
     • maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 28),
   • hurtowo i detalicznie części i akcesoria do:
     • pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),
     • motocykli (PKWiU ex 45.4).

2. będziesz świadczył usługi:

   • prawnicze,
   • w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
   • jubilerskie,
   • ściągania długów, w tym factoringu.

3. nie posiadasz siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski⁵.

Zwolnienie przedmiotowe

Przysługuje ze względu na przedmiot prowadzonej działalności, tj. sprzedaży towarów lub usług wymienionych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, jak również wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Podatnik nie może zrzec się tego zwolnienia (od 2022 roku z zastrzeżeniem art. 43 ust. 22 i 23 ustawy o VAT).

Przepisy regulujące zasady wystawiania faktur, w tym dotyczących sprzedaży zwolnionej:

• rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 października 2021 r. w sprawie wystawiania faktur
• art. 106e ustawy o VAT

Wystawiając fakturę stosuje się tzw. stawkę “zw”. W konsekwencji brak jest prawa do odliczenia VAT z faktur kosztowych związanych ze sprzedażą zwolnioną.

Rejestracja w VAT

Zasady rejestracji w zakresie podatku VAT regulują przepisy art. 96 ustawy o VAT.

Żeby zarejestrować się do VAT musisz wypełnić formularz VAT-R (Zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług) i złożyć je do właściwego naczelnika urzędu skarbowego:

• przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT

lub, jeśli korzystasz ze zwolnienia na podstawie art. 113 ustawy o VAT:

• przed dniem, w którym utracisz prawo do zwolnienia,
• przed początkiem miesiąca, w którym rezygnujesz ze zwolnienia.

Osoba prowadząca działalność ma dwie możliwości rejestracji:

• jako czynny podatnik VAT lub
• jako podatnik zwolniony z podatku VAT.

Rejestracja przedsiębiorcy dla celów VAT jest bezpłatna.

Przedsiębiorca może wystąpić z wnioskiem o wydanie potwierdzenia rejestracji (VAT-5), w takim przypadku jest zobowiązany wnieść opłatę skarbową w wysokości 170 zł.

JPK_VAT z deklaracją

Jeśli zarejestrujesz się jako czynny podatnik VAT, będziesz miał obowiązek składać JPK_VAT, który obejmuje część deklaracyjną i ewidencyjną.

JPK_VAT z deklaracją - to dokument elektroniczny, który składa się z dwóch części.

• ewidencji VAT (zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT przedsiębiorcy za dany okres),
• deklaracji VAT (dotychczasowa deklaracja VAT-7 i VAT-7K).

JPK_VAT jest składany wyłącznie w wersji elektronicznej za okresy miesięczne, do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (chyba że 25. dzień miesiąca wypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, wtedy jest czas do pierwszego dnia roboczego).

Podatnicy, którzy rozliczają się kwartalnie i są zobowiązani do składania JPK_VAT, wypełniają tylko część ewidencyjną za pierwsze 2 miesiące każdego kwartału. Natomiast po zakończeniu kwartału wypełniają część ewidencyjną za 3 miesiąc kwartału oraz część deklaracyjną JPK_VAT za cały kwartał (art. 99 ustawy o VAT).

Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Formularze do VAT oraz informacje dotyczące JPK_VAT znajdują się na stronie podatki.gov.pl.