Preferencyjne reguły pochodzenia w strefie pan-euro-śródziemnomorskiej – przepisy przejściowe

Obecnie w strefie PEM (UE; kraje EFTA – Szwajcaria, Norwegia, Islandia; Wyspy Owcze; CEFTA – Albania, Macedonia Północna, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Kosowo; kraje MED - Maroko, Algieria, Tunezja, Egipt, Izrael, Jordania, Palestyna; Turcja; Mołdawia; Ukraina; Gruzja) pochodzenie ustalane jest i dokumentowane w oparciu o postanowienia Regionalnej konwencji w sprawie pan-Euro-Śródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia (Dz. Urz. UE L 54 z 26.02.2013 r.), zwanej Konwencją PEM, zmienionej Decyzją nr 1/2023 z dnia 7 grudnia 2023 r. Wspólnego Komitetu Regionalnej konwencji w sprawie pan-euro-śródziemnomorskich preferencyjnych reguł pochodzenia. (Dz. Urz. UE L 390 z 19.2.2024 r.). Zmiana ta weszła w życie w dniu 1 stycznia 2025 r.

Zmiana ta powinna spowodować, że reguły pochodzenia określone w pierwotnej wersji Konwencji PEM nie będą już dłużej stosowane. Niestety, pełne wdrożenie tych nowych reguł wymaga podjęcia w tej sprawie szeregu decyzji przez powołane w poszczególnych umowach o wolnym handlu  komitety, a w dalszej kolejności ich formalne zatwierdzenie przez poszczególne kraje, często w formie decyzji parlamentów. Dlatego przewidziane zostało wprowadzenie rocznego okresu przejściowego (do końca 2025 r.) na formalne dostosowanie się wszystkich stron Konwencji PEM do nowych reguł. Ponieważ w relacjach pomiędzy niektórymi krajami strefy PEM będą nadal stosowane „stare” reguły, a pomiędzy innymi krajami strefy PEM zastosowanie będą mieć „nowe” reguły, w okresie przejściowym nadal będzie obowiązywała zasada „przenikalności” celem zachowania możliwości kumulacji pochodzenia na podstawie różnych (starych i nowych) reguł pochodzenia. Poniżej wyjaśnienia zasad obowiązujących w strefie PEM w 2025 r.