Informacja - podstawowe konsekwencje na gruncie podatków dochodowych bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej

Wyjście Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (dalej: Zjednoczone Królestwo) z Unii Europejskiej (dalej: UE) bez umowy (czyli tzw. „twardy Brexit”) oznacza, że w relacjach UE ze Zjednoczonym Królestwem nie będzie okresu przejściowego, który obejmuje m.in. czasowe utrzymanie obecnego stanu prawnego w zakresie podatków bezpośrednich pomiędzy państwami członkowskimi UE a Zjednoczonym Królestwem.

Wskazane poniżej dyrektywy unijne w zakresie podatków dochodowych mają zmniejszyć obciążenia podatkowe oraz zapewnić neutralność operacji restrukturyzacyjnych w ujęciu transgranicznym na jednolitym rynku. Dyrektywy te zostały wdrożone do polskiego porządku prawnego poprzez regulacje w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 865, z późn. zm.) (dalej: ustawa o CIT).

1. dyrektywa Rady 2003/49/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych Państw Członkowskich (tzw. dyrektywa IR) dotyczy zniesienia podatku u źródła od odsetek i należności licencyjnych wypłacanych przez spółkę państwa członkowskiego na rzecz spółki powiązanej z innego państwa członkowskiego. Została ona wdrożona do krajowego porządku prawnego poprzez regulacje art. 21 ustawy o CIT, które przewidują zwolnienie od podatku u źródła dla spółek podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym w innym niż Polska państwie członkowskim UE. Zwolnienie dotyczy przychodów ze wskazanych w ustawie odsetek i należności licencyjnych (np. z odsetek, z praw autorskich, z praw do znaków towarowych, know-how).

2. dyrektywa Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (tzw. dyrektywa PS) dotyczy wyeliminowania podwójnego opodatkowania dywidend przekazywanych pomiędzy spółkami dominującymi a spółkami zależnymi różnych państw członkowskich. Wdrożenie dyrektywy PS wiąże się ze zwolnieniem z opodatkowania dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na podstawie art. 20, art. 22 oraz art. 22c ustawy o CIT.

3. dyrektywa Rady 2009/133/WE z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (tzw. dyrektywa MR), ma na celu zapobieganie dyskryminacyjnemu traktowaniu pod względem podatkowym fuzji, podziałów i innych zdarzeń prawnych o podobnym charakterze, które dotyczą spółek różnych państw członkowskich w porównaniu z identycznymi zdarzeniami dotyczącymi spółek jednego państwa członkowskiego.

   Implementacja dyrektywy MR skutkuje rozszerzeniem przepisów stosowanych przy krajowych zdarzeniach restrukturyzacyjnych na spółki państw członkowskich UE. Szczegółowe regulacje w tym zakresie są zawarte w przepisach ustawy o CIT dotyczących przedmiotu opodatkowania, przychodów i kosztów ich uzyskania oraz poboru podatku.

W przypadku bezumownego Brexitu, przewidziane w powyższych dyrektywach przywileje podatkowe przestaną obowiązywać w odniesieniu do podmiotów brytyjskich lub operacji z udziałem takich podmiotów. Przykładowo, opodatkowanie dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych oraz odsetek i należności licencyjnych, wypłacanych spółkom brytyjskim, nastąpi na zasadach ogólnych lub z zastosowaniem właściwej umowy o unikaniu opodatkowania, tj. Konwencji zawartej dnia 20 lipca 2006 r. między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840).

Należy podkreślić, że wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE nie będzie wpływać na stosowanie ww. Konwencji. Oznacza to, że w stosunkach ze Zjednoczonym Królestwem, polsko-brytyjska konwencja będzie miała status w pełni obowiązujący.

W przypadku osób fizycznych, bezumowne wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE uniemożliwi korzystanie podatnikom, którzy są rezydentami podatkowymi Zjednoczonego Królestwa z preferencyjnego opodatkowania dochodów małżonków oraz sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci, na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.).

Przepisy dotyczące wskazanych powyżej zwolnień obejmują również podmioty, które mają siedzibę w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W przypadku gdy Zjednoczone Królestwo pozostanie członkiem EOG, przepisy te nadal będą stosowane w odniesieniu do podmiotów brytyjskich, które spełniają określone w nich warunki.

Analogicznie będzie w przypadku korzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci. Jeżeli Zjednoczone Królestwo pozostanie członkiem EOG, rezydenci podatkowi Zjednoczonego Królestwa będą mogli nadal korzystać z tego sposobu opodatkowania na dotychczasowych zasadach.