Znaki akcyzy

Znakami akcyzy muszą być oznaczone napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie.

Wyroby akcyzowe, które są objęte obowiązkiem banderolowania:

1. muszą być prawidłowo oznaczone odpowiednimi znakami akcyzy przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, a w przypadkach produkcji wyrobów akcyzowych:
   • z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza została zapłacona albo z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem że wyprodukowany wyrób jest również wyrobem akcyzowym zwolnionym od akcyzy ze względu na przeznaczenie;
   • mniej niż 1000 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego win uzyskanych z winogron pochodzących z upraw własnych;
   • mniej niż 10 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego alkoholu etylowego, dokonywanej przez gorzelnie prawnie i ekonomicznie niezależne od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałające na podstawie licencji uzyskanej od innego podmiotu;
   • od których została zapłacona przedpłata akcyzy
     
     - przed przekazaniem do magazynu wyrobów gotowych lub dokonaniem ich sprzedaży;
     
     
2. bez ich uprzedniego prawidłowego oznaczenia odpowiednimi podatkowymi znakami akcyzy nie mogą być:
   • importowane, chyba że zostaną objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy albo wprowadzone do wolnego obszaru celnego, albo objęte procedurą składu celnego i prawidłowo oznaczone przed zakończeniem procedury zawieszenia poboru akcyzy albo przed objęciem procedurą dopuszczenia do obrotu celem sprzedaży na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy;
   • przemieszczone na terytorium kraju w wyniku nabycia wewnątrzwspólnotowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy;
   • przemieszczone na terytorium kraju z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy w wyniku nabycia wewnątrzwspólnotowego przez zarejestrowanego odbiorcę.

Zwolnione z obowiązku oznaczania znakami akcyzy są wyroby, które są ^[1]:

• całkowicie niezdatne do użytku (np. z powodu wad jakościowych, wyroby, które nie nadają się do spożycia lub połamane papierosy);
• wyprowadzone ze składu podatkowego i przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport;
• wprowadzone do wolnego obszaru celnego albo do składu celnego i przeznaczone do sprzedaży w sklepach tam usytuowanych podróżnym, którzy udają się poza terytorium kraju;
• przewożone przez terytorium kraju w ramach procedury tranzytu w rozumieniu przepisów prawa celnego;
• przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez terytorium kraju;
• wyprodukowane ^[2] i przeznaczone do dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport;
• zwolnione od akcyzy lub objęte zerową stawką akcyzy.

Dalsze zwolnienia przewiduje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 sierpnia 2010 r. w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1631).

Rodzaje znaków akcyzy ^[3]

Są dwa rodzaje znaków: podatkowe i legalizacyjne.

Podatkowe znaki akcyzy

Podatkowe znaki akcyzy nanosi się na wyroby akcyzowe w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

Podatkowe znaki akcyzy mają obowiązek stosować zarejestrowane podmioty, które są:

• podmiotami, które prowadzą składy podatkowe;
• importerami;
• podmiotami dokonującymi nabycia wewnątrzwspólnotowego;
• przedstawicielami podatkowymi;
• podmioty, które produkują wyroby akcyzowe:
• z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza została zapłacona albo z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, pod warunkiem że wyprodukowany wyrób jest również wyrobem akcyzowym zwolnionym od akcyzy ze względu na przeznaczenie,
• mniej niż 1000 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego win uzyskanych z winogron pochodzących z upraw własnych,
• mniej niż 10 hektolitrów w ciągu roku kalendarzowego alkoholu etylowego, dokonywanej przez gorzelnie prawnie i ekonomicznie niezależne od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałające na podstawie licencji uzyskanej od innego podmiotu,
• od których została zapłacona przedpłata akcyzy;
• właścicielami wyrobów akcyzowych, które są wyprowadzane ze składu podatkowego poza procedurą poboru akcyzy na podstawie zezwolenia na wyprowadzenie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy;
• podmiotem, który zamierza nabyć wyroby akcyzowe i posiada zezwolenie, na wyprowadzenie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Ponadto podatkowe znaki akcyzy otrzymuje podmiot, który sprzedaje, nabywa wewnątrzwspólnotowo lub też importuje susz tytoniowy w przypadku, gdy te czynności skutkują obowiązkiem zapłaty akcyzy.

Legalizacyjne znaki akcyzy

Legalizacyjne znaki akcyzy stosowane są w przypadku wystąpienia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, (tj. będących w sprzedaży) wyrobów akcyzowych  nieoznaczonych, oznaczonych nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, w przypadku, gdy wyroby te przeznaczone są do dalszej sprzedaży.

 

Znak akcyzy jest umieszczany na opakowaniach jednostkowych wyrobów akcyzowych w taki sposób aby zdjęcie znaku lub otwarcie opakowania powodowało trwałe i widoczne uszkodzenie znaku,  chyba że znak akcyzy jest nanoszony bezpośrednio na wyrób akcyzowy w sposób trwały.

W przypadku legalizacyjnych znaków akcyzy istnieje również możliwość naniesienia ich na opakowania jednostkowe w stanie, w jakim opakowania występują w sprzedaży.

Znaków akcyzy nie można zbywać lub na jakichkolwiek innych zasadach odstępować lub przekazywać odpłatnie lub nieodpłatnie innym podmiotom. Importerzy, podmioty, które dokonują nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz przedstawiciele podatkowi, mogą przekazać banderole podmiotowi, który ma siedzibę poza terytorium kraju w celu naniesienia ich na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych, które będą przedmiotem importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego.

Przepisy, które regulują stosowanie znaków akcyzy nie są objęte harmonizacją.

Państwa członkowskie mogą żądać, aby wyroby dopuszczone do konsumpcji na ich terytorium posiadały oznaczenia podatkowe lub krajowe znaki identyfikacyjne używane do celów fiskalnych ^[4].

Jaka jest procedura otrzymywania znaków akcyzy ^[5]

Aby otrzymać znaki akcyzy podmiot zobowiązany do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy składa:

1. wstępne zapotrzebowanie na znaki akcyzy do Ministerstwa Finansów ^[6].
   
   Wstępne zapotrzebowanie składa się w terminie do 30 października roku poprzedzającego rok, na który składane jest wstępne zapotrzebowanie. Jeżeli w ciągu roku wystąpią okoliczności, które uzasadniają złożenie, zmianę lub cofnięcie wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy, podmiot, którego to dotyczy, jest zobowiązany do niezwłocznego złożenia zapotrzebowania zmniejszającego lub zwiększającego.
   W przypadku wyrobów tytoniowych (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyrobów nowatorskich, gdzie ostateczna zmiana wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy nie może być złożona po 30 września danego roku kalendarzowego, a jeżeli jest składana po 1 września danego roku kalendarzowego, nie może przekraczać 5 % ilości zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego zapotrzebowania, a jeżeli takiej zmiany nie było - we wstępnym zapotrzebowaniu.
   Ponadto podmiot zobowiązany do oznaczania znakami akcyzy wyrobów tytoniowych i wyrobów nowatorskich, który nie odebrał znaków akcyzy objętych ostateczną zmianą wstępnego zapotrzebowania, do końca danego roku kalendarzowego, wpłaca kwotę na pokrycie kosztów wytworzenia znaków akcyzy.
   
   
2. wniosek o wydanie banderol podatkowych lub o sprzedaż banderol legalizacyjnych oraz o wydanie upoważnienia do odbioru banderol do urzędu skarbowego właściwego w sprawach znaków akcyzy ^[7].

Do wniosku podmiot:

• załącza odpowiednio ^[8]:
• zaświadczenie organu podatkowego o niezaleganiu lub stwierdzeniu zaległości w podatkach dochodowych, podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym;
• kopię odpisu z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo kopię zaświadczenia o wpisie do Ewidencji Działalności Gospodarczej;
• kopię potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego podatnika podatku akcyzowego;
• kopię wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność regulowaną w rozumieniu przepisów Prawa przedsiębiorców lub kopię zezwolenia na obrót wyrobami objętymi obowiązkiem uzyskania takiego zezwolenia;
• kopię zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym ^[10];
• kopię potwierdzenia złożenia zabezpieczenia należności podatkowych wymaganego na podstawie odrębnych przepisów;
• kopię zezwolenia na:
• prowadzenie składu podatkowego,
• nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca,
• jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca,
• wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego,
• wyprowadzanie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy ^[11];
• kopię spisu wyrobów ^[12] potwierdzonego przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy;
• wpłaca:
• wartość podatkowych znaków akcyzy ^[13];
• kwotę na pokrycie kosztów wytworzenia podatkowych znaków akcyzy ^[14] - gdy wniosek dotyczy wydania podatkowych znaków akcyzy lub
• należność za legalizacyjne znaki akcyzy - gdy wniosek dotyczy wydania legalizacyjnych znaków akcyzy ^[15].

Właściwość urzędu skarbowego

Właściwość urzędu skarbowego w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy ustala się ze względu na adres siedziby lub zamieszkania podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy ^[16].

Właściwy naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję w sprawie znaków akcyzy oraz upoważnienie do odbioru tych znaków (w przypadku gdy banderole odbierane będą w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych SA).

Gdzie odbiera się znaki akcyzy:

• we właściwym urzędzie skarbowym w sprawach znaków akcyzy lub
• w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. (wytwórca znaków akcyzy).

Podmioty zobowiązane do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, zobowiązane są do prowadzenia ewidencji znaków akcyzy ^[17].

Jak długo są ważne znaki akcyzy

• Dla wyrobów spirytusowych, wyrobów winiarskich, płynu do papierosów elektronicznych oraz cygar i cygaretek - 24 miesiące. W tym okresie podmiot, który otrzymał znaki zobowiązany jest je nanieść na te wyroby. Po upływie 24 miesięcy znaki te tracą ważność i podlegają zwrotowi.
• Dla wyrobów tytoniowych (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyrobów nowatorskich podmiot jest zobowiązany oznaczyć wyroby do końca roku kalendarzowego odpowiadającemu rokowi wytworzenia tych znaków nadrukowanemu na opakowaniu.

Od dnia 1 stycznia danego roku kalendarzowego na opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyrobów nowatorskich lub na wyroby tytoniowe (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyroby nowatorskie mogą być nanoszone wyłącznie znaki akcyzy z nadrukowanym rokiem wytworzenia, który odpowiada rozpoczynającemu się rokowi kalendarzowemu.

Znaki akcyzy naniesione na opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyrobów nowatorskich lub na wyroby tytoniowe (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyroby nowatorskie w danym roku kalendarzowym zachowują ważność do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego.

Znaki akcyzy na wyroby tytoniowe (z wyłączeniem cygar i cygaretek) i wyroby nowatorskie niewykorzystane do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego są zwracane w terminie do końca lutego następnego roku kalendarzowego podmiotowi, który je wydał.

Elektronizacja otrzymywania banderol

Od 28 czerwca 2021 r. na platformie PUESC uruchomione zostały dwie usługi:

• złóż wstępne zapotrzebowanie na banderole - https://puesc.gov.pl/uslugi/zloz-wstepne-zapotrzebowanie-na-banderole,
• złóż wniosek o wydanie banderol i uzyskaj upoważnienie do ich odbioru - https://puesc.gov.pl/uslugi/zloz-wniosek-o-wydanie-banderol-i-uzyskaj-upowaznienie-do-ich-odbioru.

Usługi umożliwiają elektroniczne złożenie wstępnego zapotrzebowania na banderole bez konieczności wysyłania wersji papierowej do Ministerstwa Finansów oraz elektroniczne złożenie wniosku o wydanie banderol i dokonanie płatności on-line za banderole bez wizyty w urzędzie skarbowym.

Wszelkie informacje dot. znaków akcyzy dostępne są na stronie www.podatki.gov.pl 

Przypisy:

[1] ustawa o podatku akcyzowym (ustawa)

[2] na warunkach określonych w art. 47 ust. 1 pkt 1, 2, 4 lub 5 ustawy

[3] wzory znaków i sposoby ich nanoszenia określają załączniki nr 1, 2 i 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1753, z 2023 r. poz. 1056 i z 2024 r. poz. 223)

[4] art. 39 dyrektywy 2008/118/WE

[5] reguluje art. 125-129 rozdziału 3 ustawy oraz rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (§ 6-8), zwane dalej rozporządzeniem

[6] wzór stanowi załącznik nr 7 do rozporządzenia

[7] wzór stanowi załącznik nr 12 do ww. rozporządzenia

[8] dokumenty określone w § 8 ww. rozporządzenia

[10] o którym mowa w art. 78 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, zwanej dalej „ustawą”

[11] o którym mowa w art. 54 ust. 1 ustawy

[12] o którym mowa w art. 116 ust. 5 ustawy

[13] załącznik nr 8 do ww. rozporządzenia

[14] załącznik nr 9 do ww. rozporządzenia

[15] załącznik nr 11 do ww. rozporządzenia

[16] wykaz urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej właściwych w sprawach znaków akcyzy określa rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 17 lutego 2017 r. w sprawie właściwości urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy (Dz. U. z 2017 r. poz. 331 ) – obecnie 13 urzędów skarbowych

[17] szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji określono w rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 11 czerwca 2021 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz. U. poz. 1150 z późn. zm.)