Sprzedaż wysyłkowa wyrobów akcyzowych z terytorium państwa członkowskiego na rzecz osób prywatnych – konsumentów w Polsce


Obowiązki podmiotów uczestniczących w sprzedaży wyrobów akcyzowych na odległość

15.05.2024
  • Obowiązki wysyłającego podmiotu zagranicznego jako podatnika akcyzy

    1. Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska i chcesz dostarczać konsumentom (osobom fizycznym) w Polsce, nie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, wyroby akcyzowe objęte zharmonizowaną akcyzą na terytorium UE, tj. wyroby wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym [1], w tym opodatkowane zerową stawką akcyzy, znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy - to możesz to uczynić jako tzw. wysyłający podmiot zagraniczny[2].
      W takim przypadku staniesz się podatnikiem obowiązanym do zapłaty podatku akcyzowego w Polsce, gdyż przyjmuje się, że nabycia wewnątrzwspólnotowego nie dokonuje osoba fizyczna, lecz wysyłający podmiot zagraniczny.
    2. Jako wysyłający podmiot zagraniczny przed dniem dokonania pierwszej wysyłki musisz zarejestrować się w Polsce w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA) jako polski podatnik akcyzy. Zgłoszenia rejestracyjnego należy dokonać do właściwego Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) [3].
    3. Ponadto musisz spełnić następujące warunki:
      1. przed wysyłką wyrobów akcyzowych:
        - złożyć zabezpieczenie akcyzowe w Trzecim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście(zabezpieczenie składa się w kwocie pokrywającej mogące powstać zobowiązanie podatkowe dotyczące wysyłanych wyrobów akcyzowych; wysyłający podmiot zagraniczny nie może złożyć zabezpieczenia akcyzowego w formie zabezpieczenia generalnego; zasady i tryb składania zabezpieczeń akcyzowych określa ustawa o podatku akcyzowym [1] oraz rozporządzenie w sprawie zabezpieczeń akcyzowych [4]),
      2. po dostarczeniu wyrobów akcyzowych:
        • złożyć deklarację uproszczoną w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych objętych stawką podatku akcyzowego inną niż stawka zerowa (AKC-UA) [5], obliczyć akcyzę i dokonać jej zapłaty na terytorium kraju na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, w przypadku gdy nabywane wyroby akcyzowe są opodatkowane na terytorium kraju inną niż stawka zerowa albo
        • złożyć kwartalną deklarację w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego (AKCKZ) [5a] za kwartalny okres rozliczeniowy, w terminie do 25 dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, w przypadku gdy nabywane wyroby akcyzowe są opodatkowane na terytorium kraju zerową stawką akcyzy. Wyżej wymienione deklaracje złożysz za pomocą środków komunikacji elektronicznej poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) (https://puesc.gov.pl/).

          Deklaracje powinieneś składać do właściwego organu podatkowego, którym jest Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w Warszawie.
    4. Pamiętaj, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, które zostały przemieszczone w ramach sprzedaży na odległość, powstaje z dniem odbioru dostarczonych wyrobów akcyzowych przez odbiorcę na terytorium kraju.
    5. Jeżeli nie chcesz samodzielnie wypełniać wyżej wymienionych obowiązków, możesz wyznaczyć w Polsce swojego przedstawiciela podatkowego.Przedstawiciel podatkowy działa na twoją rzecz. Jeżeli wyznaczysz przedstawiciela podatkowego, to przyjmuje się, że nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonuje ten przedstawiciel podatkowy i to ten podmiot jest podatnikiem akcyzy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego.Przedstawiciel podatkowy musi uzyskać od właściwego naczelnika urzędu skarbowego zezwolenie na wykonywanie czynności w tym charakterze.
    6. Jeśli chcesz działać przez wyznaczonego przedstawiciela podatkowego, to jako wysyłający podmiot zagraniczny musisz:
      • złożyć wniosek do właściwego naczelnika urzędu skarbowego [6] o wydanie takiego zezwolenia dla przedstawiciela podatkowego [7]. We wniosku musisz podać swoje dane oraz informację o prowadzonej przez ciebie działalności gospodarczej, dane przedstawiciela podatkowego oraz rodzaj wyrobów akcyzowych, które będą nabywane wewnątrz wspólnotowo. Do wniosku musisz załączyć oświadczenie o wyrażeniu zgody przez przedstawiciela podatkowego na wykonywanie przez niego czynności w tym charakterze oraz dokumenty potwierdzające spełnienie przez przedstawiciela podatkowego warunków do uzyskania zezwolenia. Dokumenty stanowiące załączniki do wniosku o wydanie zezwolenia powinny być dołączone w oryginale lub uwierzytelnionej kopii oraz zawierać dane aktualne w dniu składania wniosku.
        Szczegółowe regulacje dotyczące wydania zezwolenia na prowadzenie działalności jako przedstawiciel podatkowy oraz dokumentów, jakie należy dołączyć do wniosku o wydanie takiego zezwolenia określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie podatku akcyzowego [8].
        Jeżeli chcesz zmienić przedstawiciela podatkowego, to musisz wystąpić z wnioskiem o nowe zezwolenie dla nowego przedstawiciela podatkowego.
    7. Przedstawiciela podatkowego musisz wyznaczyć, jeżeli zamierzasz wysyłać wyroby akcyzowe objęte obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy, określone w załączniku nr 3 do ustawy o podatku akcyzowym (np. wódka i inne napoje spirytusowe, wino), ponieważ jako wysyłający podmiot zagraniczny nie jesteś uprawniony do otrzymania polskich znaków akcyzy. Znaki akcyzy na twoją rzecz otrzymuje przedstawiciel podatkowy i to na nim ciąży obowiązek oznaczenia wyrobów akcyzowych w prawidłowy sposób, odpowiednimi znakami akcyzy. Przedstawiciel podatkowy może przekazać ci znaki akcyzy w celu naniesienia ich na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych lub na wyroby akcyzowe będące przedmiotem nabycia wewnątrzwspólnotowego lub możesz wysłać powyższe wyroby do przedstawiciela podatkowego, żeby to on naniósł znaki akcyzy. Przedstawiciel podatkowy musi złożyć do Ministerstwa Finansów wstępne zapotrzebowanie na banderole [9].
  • Obowiązki przedstawiciela podatkowego jako podatnika akcyzy

    1. Wyznaczony przez ciebie przedstawiciel podatkowy, aby uzyskać zezwolenie naprowadzenie działalności w tym charakterze, musi spełnić następujące warunki:
      • być zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług,
      • być podmiotem, którego działalnością kierują osoby nieskazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
      • nie posiadać zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa,składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie może być prowadzone wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe;
      • złożyć zabezpieczenie akcyzowe (w formie zabezpieczenia generalnego po złożeniu pisemnego wniosku w tej sprawie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego);
      • nie może mieć cofniętego, ze względu na naruszenie przepisów prawa, żadnego z udzielonych mu zezwoleń akcyzowych, jak również cofniętej koncesji lub zezwolenia naprowadzenie działalności gospodarczej, jak również nie może mieć wydanej decyzji o zakazie wykonywania działalności regulowanej w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców [10], w zakresie wyrobów akcyzowych.
    2. Przedstawiciel podatkowy ma obowiązek powiadamiać właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zmianach danych zawartych we wniosku o wydanie zezwolenia (w terminie 7dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana) oraz o planowanych zmianach danych zawartych w zezwoleniu (przed dokonaniem tych zmian).
    3. Po uzyskaniu zezwolenia, a przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą (tj. przed dniem nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych), przedstawiciel podatkowy musi zarejestrować się w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych [3].
    4. Przedstawiciel podatkowy jest obowiązany:
      • obliczać akcyzę i dokonywać jej zapłaty w Polsce za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy,
      • składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego [11] deklaracje podatkowe [12]. Powyższe deklaracje składa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej poprzez platformę usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC (https://puesc.gov.pl/).
    5. Pamiętaj, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, które zostały przemieszczone w ramach sprzedaży na odległość, powstaje z dniem odbioru dostarczonych wyrobów akcyzowych przez odbiorcę na terytorium kraju.
    6. W przypadku wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy przedstawiciel podatkowy jest obowiązany:
      • złożyć wstępne zapotrzebowanie na znaki akcyzy na rok kalendarzowy w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w terminie do dnia 30 października roku poprzedzającego rok, na który jest składane wstępne zapotrzebowanie, według ustalonego wzoru [13],
      • złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy wniosek w sprawie wydania podatkowych znaków akcyzy [14], wraz z dokumentami [15] oraz dokonać płatności za znaki akcyzy [16],
      • w przypadku wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy samodzielnie oznaczyć wyroby akcyzowe w prawidłowy sposób,odpowiednimi znakami akcyzy lub przekazać znaki akcyzy wysyłającemu podmiotowi zagranicznemu w celu naniesienia ich na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych lub na wyroby akcyzowe. Odpowiedzialność za prawidłowe oznaczenie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy spoczywa wówczas na przedstawicielu podatkowym.
    7. Przedstawiciel podatkowy jest również obowiązany do prowadzenia ewidencji:
      • nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych dostarczanych na terytorium kraju przez wysyłający podmiot zagraniczny, którego jest przedstawicielem – ewidencja ta powinna umożliwiać ustalenie ilości i rodzaju wyrobów akcyzowych nabywanych wewnątrzwspólnotowo, określenie kwot akcyzy, ustalenie podmiotu, który wysłał wyroby akcyzowe, oraz podmiotu na rzecz którego wyroby akcyzowe zostały nabyte wewnątrzwspólnotowo [17],
      • podatkowych znaków akcyzy – ewidencja ta powinna umożliwić określenie liczby znaków akcyzy otrzymanych, wydanych, wykorzystanych do naniesienia, uszkodzonych,zniszczonych, utraconych oraz zwróconych [18].

Objaśnienia:

[1] ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1542, z późn.zm.)

[2] wysyłający podmiot zagraniczny – podmiot posiadający siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, który wysyła lub dostarcza, bezpośrednio lub pośrednio, z terytorium państwa członkowskiego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy i Systemem, wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, od których na terytorium państwa członkowskiego została zapłacona akcyza lub które są objęte na terytorium państwa członkowskiego zerową stawką akcyzy, osobie fizycznej na terytorium kraju, nie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej

[3] szczegółowe informacje dotyczące rejestracji w CRPA są dostępne pod adresem https://puesc.gov.pl/uslugi/crpa-uzyskaj-wpis-do-centralnego-rejestru-podmiotowakcyzowych

[4] rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie zabezpieczeń akcyzowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 601)

[5]wzór deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych objętych stawką podatku akcyzowego inną niż stawka zerowa (AKC-UA) został określony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 8lutego 2023 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 278),szczegółowe informacje dotyczące składania deklaracji poprzez PUESC są dostępne pod adresem https://puesc.gov.pl/uslugi/zloz-deklaracje-uproszczona-dla-podatku-akcyzowegood-nabycia-wewnatrzwspolnotowego-wyrob%C3%B3w-akcyzowych

[5a] wzór kwartalnej deklaracji w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego (AKCKZ)został określony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 2436, z późn. zm.), szczegółowe informacje dotyczące składania deklaracji poprzez PUESC są dostępne pod adresem https://puesc.gov.pl/uslugi/zloz-deklaracje-kwartalna-w-sprawie-podatku-akcyzowego-odwyrobow-akcyzowych-objetych-zwolnieniem-od-podatku-akcyzowego-i-zerowa-stawkapodatku-akcyzowego

[6] właściwym organem podatkowym dla wysyłającego podmiotu zagranicznego występującego z wnioskiem o wydanie zezwolenia dla przedstawiciela podatkowego jest naczelnik urzędu skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej właściwi ze względu na miejsce wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu (nabycia wewnątrzwspólnotowego) przez przedstawiciela podatkowego; jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą (nabycia wewnątrzwspólnotowe) będą wykonywane przez przedstawiciela podatkowego na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub większej liczby organów podatkowych, właściwość miejscową ustala się ze względu na: 1) adres siedziby przedstawiciela podatkowego – w przypadku podmiotu będącego osobą prawną oraz jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, 2) adres miejsca zamieszkania przedstawiciela podatkowego – w przypadku podmiotu będącego osobą fizyczną; ponadto jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą będą wykonywane przez przedstawiciela podatkowego na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub większej liczby organów podatkowych, organem podatkowym właściwym miejscowo może być jeden z tych organów,wybrany przez przedstawiciela podatkowego i wskazany przez niego w oświadczeniu złożonym do wybranego organu podatkowego oraz organu podatkowego właściwego zgodnie z zasadą wyrażoną w zdaniu poprzednim;

[7] wzór wniosku określa załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12kwietnia 2019 r. w sprawie zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie podatku akcyzowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1762)

[8] rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2019 r. w sprawie zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie podatku akcyzowego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1762)

[9] wzór wstępnego zapotrzebowania został określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1753)

[10] ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2024 r. poz. 236)

[11] organem podatkowym właściwym do złożenia deklaracji podatkowej w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych dokonanego przez przedstawiciela podatkowego jest naczelnik urzędu skarbowego i dyrektor izby administracji skarbowej właściwi ze względu na miejsce wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu (nabycia wewnątrzwspólnotowego); jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą (nabycia wewnątrzwspólnotowe) będą wykonywane przez przedstawiciela podatkowego na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub większej liczby organów podatkowych, właściwość miejscową ustala się ze względu na: 1) adres siedziby przedstawiciela podatkowego – w przypadku podmiotu będącego osobą prawną oraz jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, 2) adres miejsca zamieszkania przedstawiciela podatkowego – w przypadku podmiotu będącego osobą fizyczną; ponadto jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą będą wykonywane przez przedstawiciela podatkowego na obszarze właściwości miejscowej dwóch lub większej liczby organów podatkowych, organem podatkowym właściwym miejscowo może być jeden z tych organów, wybrany przez przedstawiciela podatkowego i wskazany przez niego w oświadczeniu złożonym do wybranego organu podatkowego oraz organu podatkowego właściwego zgodnie z zasadą wyrażoną w zdaniu poprzednim

[12] wzory deklaracji podatkowych zostały określone rozporządzeniem Ministra Finansów zdnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego (Dz. U. z 2021 r. poz.2436, z późn. zm.); szczegółowe informacje dotyczące składania deklaracji poprzez PUESC są dostępne pod adresem https://puesc.gov.pl/uslugi/zloz-deklaracje-w-sprawie-podatkuakcyzowego

[13] wzór wstępnego zapotrzebowania został określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1753)

[14] wzór wniosku o wydanie banderol podatkowych lub sprzedaż banderol legalizacyjnych oraz o wydanie upoważnienia do odbioru banderol został określony w załączniku nr 12 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1753)

[15] dokumenty, o których mowa w § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7czerwca 2019 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (Dz. U. z 2022r., poz. 1753, z późn. zm.)

[16] Szczegółowe informacje dotyczące płatności za znaki akcyzy dostępne są pod adresem https://puesc.gov.pl/web/guest/uslugi/zloz-wniosek-o-wydanie-banderol-i-uzyskajupowaznienie-do-ich-odbioru/#ILE-ZAPLACISZ

[17] szczegółowy zakres danych, jakie powinna zawierać ewidencja wyrobów akcyzowych prowadzona przez przedstawiciela podatkowego, określa § 22 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ewidencji, dokumentacji i protokołów dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz. U. poz. 2817)

[18] szczegółowy zakres danych, jakie powinna zawierać ewidencja podatkowych znaków akcyzy, określa § 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ewidencji, dokumentacji i protokołów dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy.