Deklaracje w podatku akcyzowym

Obowiązki podatników akcyzy

składanie w urzędzie skarbowym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy rozliczeniowe, tj. w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku wyrobów objętych procedurą zawieszenia poboru akcyzy deklarację akcyzową należy złożyć dopiero wtedy, gdy powstanie zobowiązanie podatkowe, a więc w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się ta procedura,
obliczanie i zapłata akcyzy za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (zobowiązanie podatkowe w przypadku stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy) – na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu,

W przypadku energii elektrycznej podatnik – bez wezwania organu podatkowego – składa deklaracje podatkowe (według ustalonego wzoru) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Podatnik ma też obowiązek obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:

upłynął termin płatności wynikający z faktury, a jeżeli termin ten nie został określony – po miesiącu, w którym wystawiono fakturę, w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę końcowego,
upłynął termin płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej albo, jeżeli termin ten nie został określony w umowie - upłynął termin płatności wynikający z faktury lub innego dokumentu wystawionego przez podatnika, z którego wynika zapłata należności za sprzedaną przez podatnika energię elektryczną, a jeżeli termin płatności nie został określony w umowie ani w fakturze lub w tym dokumencie albo gdy z faktury nie wynika należność za energię elektryczną sprzedaną w tym okresie - po miesiącu, w którym wystawiono fakturę lub ten dokument - w przypadku sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju;
nastąpiło zużycie energii elektrycznej, skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego.

Termin składania deklaracji podatkowych za miesięczne okresy rozliczeniowe do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dotyczy również suszu tytoniowego.

Z kolei w przypadku wyrobów węglowych podatnik ma obowiązek składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu za miesięczne/kwartalne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia przypadającego w drugim miesiącu od miesiąca/kwartału, w którym powstał obowiązek podatkowy.

W przypadku wyrobów gazowych podatnik – bez wezwania organu podatkowego – składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru oraz oblicza i wpłaca akcyzę na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu, za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:

upłynął termin płatności wynikający z faktury, a jeżeli termin ten nie został określony – po miesiącu, w którym wystawiono fakturę, w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego,
upłynął termin płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw wyrobów gazowych albo, jeżeli termin ten nie został określony w umowie - upłynął termin płatności wynikający z faktury lub innego dokumentu wystawionego przez podatnika, z którego wynika zapłata należności za sprzedane przez podatnika wyroby gazowe, a jeżeli termin płatności nie został określony w umowie ani w fakturze lub w tym dokumencie albo gdy z faktury nie wynika należność za wyroby gazowe sprzedane w tym okresie - po miesiącu, w którym wystawiono fakturę lub ten dokument - w przypadku sprzedaży wyrobów gazowych finalnemu nabywcy gazowemu;
nastąpiło użycie wyrobów gazowych, skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego.

Obowiązek obliczania i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy dzienne dotyczy zarejestrowanych odbiorców, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy, który posiada zezwolenie na jednorazowe nabycie wewnątrzwspólnotowe, podmiotów prowadzących składy podatkowe i podatników, którzy wyprowadzają swoje wyroby akcyzowe z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, o ile posiadają zezwolenie wyprowadzenia.

Podatnicy ci dokonują wstępnych wpłat akcyzy za okresy dzienne nie później niż 25. dnia po dniu, w którym powstał obowiązek podatkowy, a w przypadku podmiotu prowadzącego skład podatkowy – po dniu, w którym nastąpiło zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy i powstało zobowiązanie podatkowe. Wpłaty dzienne za miesiąc rozliczeniowy są uwzględniane przy rozliczeniu akcyzy w deklaracjach podatkowych.

Wpłaty dzienne w miesiącu rozliczeniowym są pomniejszane o:

kwotę, która stanowi wartość podatkowych znaków akcyzy, wpłaconą w celu otrzymania tych znaków,
kwoty zwolnień i obniżeń akcyzy, które przysługują podatnikowi.

Kwotę akcyzy obliczoną od wyrobów akcyzowych obniża się o kwotę, która stanowi wartość podatkowych znaków akcyzy, pod warunkiem że zostaną one prawidłowo naniesione na dany wyrób lub opakowanie jednostkowe.

Pomniejszenie to, wykazane w deklaracji akcyzowej, może nastąpić nie wcześniej niż:

następnego dnia po naniesieniu tych znaków na dany wyrób lub opakowanie jednostkowe. Dotyczy to przypadków, gdy oznaczanie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy następuje w składzie podatkowym na terytorium kraju,
po powstaniu obowiązku podatkowego. Zasada ta dotyczy zarejestrowanego odbiorcy, który posiada zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych, podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, który nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Reguła ta dotyczy również kilku innych sytuacji, np. gdy produkcja odbywa się poza składem podatkowym oraz gdy nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą następuje za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego;
następnego dnia po wprowadzeniu wyrobów akcyzowych do składu podatkowego na terytorium kraju. Dotyczy to importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego przez podmiot, który prowadzi skład podatkowy wyrobów akcyzowych oznaczonych znakami akcyzy na terytorium państwa trzeciego albo na terytorium państwa członkowskiego,
następnego dnia po powstaniu obowiązku podatkowego. Dotyczy to zarejestrowanego odbiorcy, z wyłączeniem tego, który posiada zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych oraz właściciela wyrobów akcyzowych, który oznacza swoje wyroby akcyzowe w cudzym składzie podatkowym.

Podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą i nabywają wyroby akcyzowe z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej na terytorium kraju mają obowiązek złożyć deklarację uproszczoną w terminie 10 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Podmiot, który kupuje wewnątrzwspólnotowo samochód osobowy niezarejestrowany na terytorium kraju, ma obowiązek po jego przywozie złożyć deklarację uproszczoną do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju. W przypadku samochodu osobowego będącego współwłasnością kilku osób deklarację składa jeden ze współwłaścicieli w imieniu wszystkich współwłaścicieli (w deklaracji wykazywane są dane identyfikacyjne wszystkich współwłaścicieli). Deklaracja obejmuje całkowity podatek do zapłaty od samochodu osobowego.

Dodatkowo, od 1 lipca 2021 r. deklaracja ta oprócz nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego obejmuje nowy przedmiot opodatkowania, tj. dokonanie zmiany konstrukcyjnej, w pojeździe ciężarowym lub specjalnym zarejestrowanym w kraju, zmieniającej rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy oraz nabycie lub posiadanie niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju samochodu osobowego, od którego akcyza nie została zapłacona i gdy nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej opodatkowanej czynności nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu albo sprzedaży na terytorium kraju samochodu osobowego.

Podatnik, który produkuje wyroby akcyzowe poza składem podatkowym z zastosowaniem instytucji przedpłaty podatku akcyzowego ma obowiązek:

składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje w sprawie przedpłaty akcyzy,
obliczać i wpłacać przedpłatę akcyzy na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu. Przedpłata powinna być obliczona w takiej wysokości akcyzy, jaka będzie należna od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych w danym miesiącu.

Czynności te powinny być wykonywane za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostaną wyprodukowane.

Przedpłata podatku akcyzowego jest uwzględniana w deklaracji akcyzowej i zaliczana na poczet obliczonej, należnej akcyzy od wyprodukowanych wyrobów. W sytuacji gdy przedpłata podatku akcyzowego jest obliczona w wysokości:

niższej niż należna kwota akcyzy za dany miesiąc rozliczeniowy – wówczas od różnicy między kwotą przedpłaty a kwotą należnej akcyzy naliczane są odsetki jak od zaległości podatkowych. Odsetki te naliczane są za okres od ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostały wyprodukowane do dnia, w którym powinna zostać zapłacona kwota akcyzy w należnej wysokości,
wyższej niż należna – wówczas tę „nadwyżkę przedpłaty" podatnik powinien wykazać w deklaracji akcyzowej i rozliczyć przy przedpłatach podatku akcyzowego za następne okresy rozliczeniowe. Rozliczenie to może nastąpić pod warunkiem, że podatnik:
nie posiada zaległości podatkowych,
nie posiada bieżących zobowiązań podatkowych,
nie złoży wniosku o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Od 1 lipca 2021 r. podatnicy, którzy mają w danym okresie rozliczeniowym do zadeklarowania wyłącznie wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od podatku akcyzowego lub wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowane zerową stawką akcyzy mają obowiązek składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru za kwartalny okres rozliczeniowy w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Deklaracja nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty. Deklarację tą składa się również w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy, wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na potrzeby wykonywanej w kraju działalności gospodarczej.

Składanie deklaracji przez płatnika

Zgodnie z przepisami ustawy organy egzekucyjne są płatnikami akcyzy od sprzedaży, która odbywa się w trybie egzekucji samochodu osobowego, niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju i mają obowiązek:

obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek Urzędu Skarbowego w Nowym Targu w terminie do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym sprzedano samochód,
przekazać w tym terminie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego deklarację o wysokości pobranej i wpłaconej akcyzy.

Deklaracje podatkowe składają się z formularza głównego AKC-4/AKC-4zo oraz z formularzy szczegółowych o podatku akcyzowym, dotyczących poszczególnych grup wyrobów akcyzowych.

Poniżej przedstawione są nazwy wszystkich deklaracji akcyzowych:

AKC-4/AKC-4zo deklaracja w sprawie podatku akcyzowego,
- AKC-4/A podatek akcyzowy od alkoholu etylowego,
- AKC-4/B podatek akcyzowy od wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich,
- AKC-4/C podatek akcyzowy od piwa,
- AKC-4/D podatek akcyzowy od paliw silnikowych (z wyłączeniem gazu),
- AKC-4/E podatek akcyzowy od samochodów osobowych,
- AKC-4/F podatek akcyzowy od wyrobów tytoniowych,
- AKC-4/H podatek akcyzowy od energii elektrycznej,
- AKC-4/I podatek akcyzowy od paliw opałowych (z wyłączeniem wyrobów węglowych i wyrobów gazowych),
- AKC-4/J podatek akcyzowy od gazu do napędu silników spalinowych,
- AKC-4/K podatek akcyzowy od preparatów smarowych, olejów smarowych i pozostałych olejów,
- AKC-4/L podatek akcyzowy od wyrobów gazowych (z wyłączeniem gazu do napędu silników spalinowych),
- AKC-4/M podatek akcyzowy od płynu do papierosów elektronicznych,
- AKC-4/N podatek akcyzowy od wyrobów nowatorskich,
AKC-EN - deklaracja w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej,
AKC-WW/AKC-WWn - deklaracja w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów węglowych,
AKC-ST/AKC-STn - deklaracja w sprawie podatku akcyzowego od suszu tytoniowego,
AKC-WG - deklaracja w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów gazowych (z wyłączeniem gazu do napędu silników spalinowych),
AKC-PA - deklaracja w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego,
AKC-UA - deklaracja uproszczona w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych objętych stawką podatku akcyzowego inną niż stawka zerowa,
AKC-US - deklaracja uproszczona w sprawie podatku akcyzowego od samochodów osobowych,
AKC-KZ – kwartalna deklaracja w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego,
AKC-P - deklaracja o wysokości podatku akcyzowego pobranego i wpłaconego przez płatnika.

Obowiązek składania deklaracji za pomocą środków komunikacji elektronicznej

Podatnicy podatku akcyzowego prowadzący działalność gospodarczą są zobligowani do elektronicznego składania deklaracji poprzez portal PUESC tj. Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (www.puesc.gov.pl).

Takie deklaracje muszą być opatrzone jednym z dostępnych rodzajów podpisów elektronicznych:

kwalifikowanym albo
podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy certyfikatu celnego albo
kwotą przychodu PIT za rok podatkowy o dwa lata wcześniejszy niż rok przesyłania deklaracji – w przypadku osób fizycznych lub osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność,
albo podpisem zaufanym.

W przypadku wykorzystania podpisu kwalifikowanego przedsiębiorcy/podatnicy mogą korzystać z elektronicznego podpisu kwalifikowanego wykorzystywanego do podpisywania innych dokumentów (nie ma konieczności posiadania osobnego elektronicznego podpisu kwalifikowanego do podpisywania deklaracji akcyzowych).

Tylko osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej mogą nadal składać deklaracje w postaci papierowej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego
Rozporządzenie Ministra Finansów z 22 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 lutego 2023 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych
Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 9 czerwca 2021 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od samochodów osobowych
Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie deklaracji o wysokości podatku akcyzowego pobranego i wpłaconego przez płatnika