Procedurę przyznawania statusu AEO, warunki i kryteria, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie tego statusu, korzyści wynikające z posiadania pozwolenia AEO oraz obowiązki przedsiębiorcy i organów celnych regulują następujące przepisy:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny (UKC) Dz. Urz. UE L 269 z 10.10.2013 r. tom 56 str. 1,
• rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28.07.2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad określających niektóre przepisy unijnego kodeksu celnego (RD) Dz. Urz. UE L 343 z 29.12.2015 r. str. 1,
• rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24.11.2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (RW) Dz. Urz. UE L 343 z 29.12.2015 r. str. 558.

Korzyści przysługujące upoważnionym przedsiębiorcom uzależnione są od rodzaju statusu AEO. Wynikają one bezpośrednio z przepisów prawa unijnego i obejmują:

• Mniejszą liczbę kontroli dokumentów i kontroli fizycznych
• Priorytetowe traktowanie przesyłki w przypadku wytypowania do kontroli – przeprowadzenie kontroli poza kolejnością
• Wybór miejsca przeprowadzenia kontroli
• Uprzednie powiadomienie o wybraniu przesyłki do kontroli
• Szybszy i łatwiejszy dostęp do uproszczeń celnych oraz wyłączność na stosowanie niektórych uproszczeń celnych
• Uznawanie statusu AEO w całej UE oraz z krajami partnerskimi, z którymi UE podpisała odpowiednią umowę,
• Ułatwienia w procesie ubiegania się o status zarejestrowanego agenta, znanego nadawcy i uznanego nadawcy

Dodatkowo w Polsce przyznano szereg dodatkowych uprawnień przedsiębiorcom posiadającym status AEO. Szczegółowo zostały one opisane w materiale dostępnym na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Zgodnie z art. 38 UKC przedsiębiorca mający siedzibę na obszarze celnym Unii i spełniający kryteria określone w art. 39 może złożyć wniosek o przyznanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy.

Kryteria i warunki jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o uzyskanie statusu AEO określone zostały w art. 39 UKC i obejmują one:

1. przestrzeganie przepisów prawa - brak poważnego naruszenia lub powtarzających się naruszeń przepisów prawa celnego i przepisów podatkowych, w tym brak skazania za poważne przestępstwo karne związane z działalnością gospodarczą wnioskodawcy;
2. odpowiedni system zarządzania ewidencjami - wykazanie przez wnioskodawcę, iż posiada wysoki poziom kontroli swoich operacji i przepływu towarów zapewniony poprzez system zarządzania ewidencją handlową oraz – w stosownych przypadkach – transportową co umożliwia przeprowadzanie właściwych kontroli celnych;
3. wypłacalność finansową - wypłacalność, którą uznaje się za udowodnioną, gdy wnioskodawca ma dobrą sytuację finansową pozwalającą mu na wypełnianie zobowiązań, stosownie do rodzaju prowadzonej przez niego działalności gospodarczej;
4. standardy kompetencji lub kwalifikacji zawodowych - w odniesieniu do pozwolenia, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lit. a) – dotyczy AEOC – spełnienie praktycznych standardów w zakresie kompetencji lub kwalifikacji zawodowych bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością; oraz e)
5. standardy bezpieczeństwa i ochrony - w odniesieniu do pozwolenia, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lit. b) – dotyczy AEOS - odpowiednie standardy bezpieczeństwa i ochrony, które uznaje się za spełnione, gdy wnioskodawca wykaże, że utrzymuje odpowiednie środki mające na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa i ochrony międzynarodowego łańcucha dostaw, w tym w obszarze odnoszącym się do integralności fizycznej i kontroli dostępu, procesów logistycznych, procesów związanych z postępowaniem z określonymi rodzajami towarów, w obszarze odnoszącym się do personelu oraz w obszarze identyfikacji partnerów handlowych. 

Przedmiotowe kryteria zostały doprecyzowane w art. 24-28 RW.

a) upoważniony przedsiębiorca w zakresie uproszczeń celnych, które umożliwia mu korzystanie z niektórych uproszczeń zgodnie z przepisami prawa celnego - AEOC; lub

b) upoważniony przedsiębiorca w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, które uprawnia do korzystania z ułatwień dotyczących bezpieczeństwa i ochrony - AEOS. Można jednocześnie posiadać oba rodzaje pozwolenia AEOC/AEOS.

Świadectwo połączone zachowuje dotychczasowy znacznik literowy AEOF.

Przed wydaniem pozwolenia AEO organ celny sprawdzi czy spełniasz kryteria do uzyskania tego pozwolenia. W tym celu organ celny przeprowadzi czynności audytowe, które polegają w szczególności na:

• badaniu dokumentacji i, w razie potrzeby, weryfikacji jej autentyczności;
• dokonywaniu oględzin i sprawdzaniu stanu pomieszczeń oraz innych obiektów;
• dokonywaniu oceny wypłacalności wnioskodawcy;
• badaniu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, w tym oprogramowania, pod względem możliwości prowadzenia kontroli danych zawartych w tych systemach.

Organ celny może wydać ci zalecenia do przeprowadzenia działań dostosowujących do kryteriów AEO i wyznaczyć termin na ich realizację.

Czynności audytowe są prowadzone również po wydaniu pozwolenia AEO w ramach monitorowania czy nadal spełniasz kryteria AEO.

Podstawa prawna - dział V rozdział 3 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.

Przed wystąpieniem o przyznanie statusu upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) zachęcamy do zapoznania się z Wytycznymi AEO, opracowanymi przez Komisję Europejską.

Wytyczne uwzględniają dotychczasowe doświadczenie związane ze stosowaniem instytucji AEO, zapewniają harmonizację wdrożenia zasad funkcjonowania AEO w celnej Unii Europejskiej, gwarantują równe traktowanie przedsiębiorców oraz przejrzystość zasad.

Wytyczne AEO składają się z dokumentu głównego i czterech załączników:

• kwestionariusza samooceny i not wyjaśniających,
• listy możliwych ryzyk, zagrożeń i rozwiązań,
• wzoru Deklaracji bezpieczeństwa oraz
• dokumentu zawierającego przykłady informacji wymienianych z organami celnymi.

Wytyczne AEO wyjaśniają np.:

• kto to jest AEO, ze wskazaniem rodzajów statusu;
• korzyści dla AEO;
• wzajemne uznawanie statusu AEO;
• kryteria przyznania statusu AEO;
• procedurę wnioskowania i wydawania pozwolenia;
• do którego państwa członkowskiego należy złożyć wniosek o pozwolenie AEO;
• zasady przyjęcia wniosku;
• jak skutecznie i sprawnie przeprowadzać analizę ryzyka i audyt przedsiębiorstwa.

Upoważnieni przedsiębiorcy – wytyczne (PDF,2437 kB)

W dokumencie znajdziesz informacje dotyczące zasad złożenia i przyjęcia wniosku o pozwolenie AEO, w szczególności:

• podstawy prawnej,
• osoby wnioskującej,
• wniosku o wydanie pozwolenia AEO,
• właściwości organów celnych, w tym:
• właściwości państwa członkowskiego,
• właściwości rzeczowej i miejscowej organów celnych na szczeblu krajowym,
• przyjmowania wniosku,
• kryteriów przyznawania statusu AEO,
• wydawania rozstrzygnięcia,
• zarządzania pozwoleniem AEO, w tym:
• obowiązków i uprawnień po stronie przedsiębiorcy
• obowiązków i uprawnień po stronie organu celnego

Do wniosku o pozwolenie AEO musisz załączyć kwestionariusz samooceny przedsiębiorcy.

Wypełnienie go pomoże ci dokonać samooceny pod kątem spełniania kryteriów wymaganych do uzyskania pozwolenia AEO.

Wzór kwestionariusza samooceny stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie wzoru kwestionariusza samooceny przedsiębiorcy (Dz. U. z 2017 r., poz. 721).

Aby ułatwić wypełnienie dokumentu zamieszczamy kwestionariusz samooceny przedsiębiorcy oraz Instrukcję wypełniania.

Informację dotyczącą przedsiębiorców, którzy uzyskali status upoważnionego przedsiębiorcy AEO i udzielili zgody na umieszczenie danych z pozwolenia AEO w Wykazie AEO znajdziesz na stronie Komisji Europejskiej.

Wzajemne uznawanie statusu AEO służy wzmocnieniu bezpiecznego łańcucha dostaw i umożliwia realizację korzyści AEO w innych krajach. Realizowane jest pomiędzy Unią Europejską a krajami trzecimi, z którymi Unia Europejska podpisała stosowne porozumienia.

Wzajemne uznawanie dotyczy statusu AEO odnoszącego się do bezpieczeństwa i ochrony (AEOS i AEOF).

Celem wzajemnego uznawania statusu AEO jest:

• uznawanie przez administrację celną statusu AEO udzielonego zgodnie z programem AEO obowiązującym w innym kraju,
• zgoda na realizację porównywalnych korzyści/ułatwień dla uznawanych AEO na zasadzie wzajemności.

Szczegóły dotyczące wzajemnego uznawania statusu AEO są uregulowane w specjalnych porozumieniach zawieranych przez Unię Europejską z krajami trzecimi.

Lista krajów, z którymi UE zawarła porozumienie o wzajemnym uznawaniu statusu AEO dostępna jest na stronie Komisji Europejskiej.

Informujemy, że znak graficzny AEO jest chroniony prawem autorskim. Prawo do niego posiada Unia Europejska.

Modyfikowanie znaku AEO lub jego niewłaściwe użycie podlega sankcjom karnym.

Logo Upoważnionego Przedsiębiorcy AEO może być bezpłatnie wykorzystywane przez osoby, które uzyskały status Upoważnionego Przedsiębiorcy. W szczególności może być umieszczane w widocznych miejscach w pomieszczeniach Upoważnionych Przedsiębiorców, na ich dokumentach oraz innych przedmiotach związanych z działalnością tych przedsiębiorców.

Logo Upoważnionego Przedsiębiorcy AEO jest udostępniane zainteresowanym przedsiębiorcom bezpośrednio, po przesłaniu danych teleadresowych oraz numeru pozwolenia AEO na adres e-mailaeo.pl@mf.gov.pl

Na stronie Komisji Europejskiej dostępny jest kurs szkoleniowy dla przedsiębiorców, dotyczący instytucji upoważnionego przedsiębiorcy AEO. Dzięki temu 60 minutowemu kursowi dowiesz się m. in.:

• dlaczego warto ubiegać się o pozwolenie AEO,
• jakie są rodzaje pozwolenia AEO i korzyści z tym związane,
• jakie kryteria należy spełnić by uzyskać pozwolenie AEO,
• jak wygląda procedura wydawania pozwolenia AEO.

Kurs dostępny jest w języku polskim.

Jako uzupełnienie kursu Komisja Europejska przygotowała eBook AEO. Jest to łatwe w użyciu multimedialne narzędzie opracowane na podstawie wytycznych AEO dla przedsiębiorców. eBook AEO jest dostępny w języku angielskim.

Na stronie Komisji Europejskiej znajdziesz również szkolenie dotyczące Unijnego celnego portalu przedsiębiorcy. Jest to portal, przez który składa się wniosek o pozwolenie AEO. Szkolenie pozwoli ci uzyskać informacje o funkcjonalności portalu. Kurs dostępny jest w języku angielskim.

Przywileje przysługujące upoważnionym przedsiębiorcom AEO to m.in.:

1. Mniejsza liczba kontroli dokumentów i kontroli fizycznych.
2. Priorytetowe traktowanie przesyłki w przypadku wytypowania do kontroli - przeprowadzenie kontroli poza kolejnością.
3. Wybór miejsca przeprowadzenia kontroli.
4. Uprzednie powiadomienie o wybraniu przesyłki do kontroli.
5. Szybszy i łatwiejszy dostęp do uproszczeń celnych.
6. Uznawanie statusu AEO.
7. Ułatwienia w procesie ubiegania się o status zarejestrowanego agenta, znanego nadawcy i uznanego nadawcy.
8. Priorytetowa obsługa zgłoszeń celnych.
9. Priorytetowa obsługa wszelkich wniosków składanych w sprawach celnych do organów KAS. 
10. Specjalne miejsca obsługi dla AEO.
11.  Odrębne pasy ruchu.
12. Newsletter wysyłany do AEO.
13. Przyznawanie większych ułatwień fakultatywnych w pozwoleniach na stosowanie procedury uproszczonej.
14. Uruchomienie dla posiadaczy AEO linki kontaktowej z koordynatorem ds. AEO i Uproszczeń.
15. Mniej załączników do wniosków.
16. Udział w spotkaniach z zakresu tzw. "profilaktyki merytorycznej".
17. Zakończenie procedury tranzytu w systemie NCTS i objęcie towarów w ramach wpisu do rejestru zgłaszającego, np. procedurą dopuszczenia do obrotu.
18. Zamknięcia urzędowe.
19. Rozliczenie podatku VAT w deklaracji podatkowej.