Od 29 lipca 2022 r. obowiązuje ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która zawiera przepisy o wsparciu kredytobiorców

Proponujemy:
- wakacje kredytowe,
- finansowe wsparcie z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców,
- nowy wskaźnik oprocentowania kredytów.
Dzięki temu pomożemy finansowo ok. 2 mln Polaków, którzy mają problemy ze spłatą kredytów z powodu inflacji.
Co to są wakacje kredytowe
Wakacje kredytowe mogą dotyczyć jednej umowy zawartej w złotych polskich w celu nabycia nieruchomości przeznaczonej na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. To nawet 8 miesięcy bez spłaty rat kredytowych:
- po 2 miesiące w trzecim i czwartym kwartale 2022 r.
- po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 r.
Wakacje kredytowe dotyczą zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej kredytu. Terminy na spłatę rat zostaną przedłużone bez żadnych dodatkowych odsetek.
Przykład: Rata kredytu wzrosła z 1500 zł do 2400 zł. Przy 8-miesięcznych wakacjach kredytowych (4 × w 2022 r. oraz 4 × w 2023 r.) obciążenie kredytobiorcy w latach 2022-2023 zmniejszy się o 19 200 zł.
- Za umowę o kredyt hipoteczny uważa się również m.in. umowę pożyczki o ile jej zabezpieczeniem jest hipoteka lub inne prawo związane z nieruchomością mieszkalną lub została przeznaczona na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabyciem lub utrzymaniem m. in. prawa własności nieruchomości.
- Dlatego jeśli pożyczka hipoteczna została udzielona na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych – konsument może skorzystać z wakacji kredytowych w odniesieniu do takiej pożyczki. W tym celu konsument składa pod rygorem odpowiedzialności karnej stosowne oświadczenie.
- Wakacje kredytowe dotyczą również kredytów hipotecznych refinansujących i konsolidacyjnych. Umowa kredytowa powinna jednak spełniać wszystkie warunki wynikające z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, w tym również ten, że została zawarta przed 1 lipca 2022 r.
Kto może skorzystać z wakacji kredytowych
Aby skorzystać z wakacji kredytowych, trzeba spełnić łącznie dwa warunki:
- zawrzeć umowę kredytu hipotecznego przed 1 lipca 2022 r. oraz
- zakończyć okres kredytowania co najmniej po upływie 6 miesięcy od tej daty.
Jeśli kredytobiorca korzysta już z wakacji kredytowych uzgodnionych wcześniej z bankiem, a złoży wniosek o wakacje na mocy nowych przepisów, to termin tych pierwszych wakacji skróci się z chwilą złożenia nowego wniosku u kredytodawcy.

Jak złożyć wniosek o wakacje kredytowe
Aby wystąpić o wakacje kredytowe, wystarczy złożyć wniosek:

pisemnie

mailowo*

przez bankowość elektroniczną*
*(o ile kredytodawca taką funkcjonalność posiada).
W ciągu 21 dni bank może przesłać potwierdzenie, że otrzymał wniosek oraz informację o wysokości opłat z tytułu umów ubezpieczenia.
Wakacje kredytowe zaczną się z chwilą doręczenia kredytodawcy wniosku o zawieszenie wykonania umowy. Oznacza to, że to kredytodawca będzie związany decyzją kredytobiorcy.
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) to mechanizm zapewniający pomoc dla kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej i są zobowiązani do spłaty rat kredytu mieszkaniowego. Rozwiązania FWK skierowane są także dla kredytobiorców, którzy sprzedali kredytowaną nieruchomość, a kwota uzyskana ze sprzedaży nie pokryła całego zobowiązania z tytułu kredytu mieszkaniowego (promesa lub pożyczka na spłatę zadłużenia).

Jak działa Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?
Na FWK składają się wpłaty kredytodawców. Wsparcie wypłacane jest na okres nie dłuższy niż 36 miesięcy, przy czym indywidualnie ustalana kwota wsparcia nie może być wyższa niż 2 tys. zł miesięcznie. Jest ono przekazywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego bankowi kredytobiorcy, który udzielił kredytu mieszkaniowego.
Kto może wystąpić o wsparcie?
Wsparcie lub pożyczka na spłatę zadłużenia mogą być przyznane, w przypadku wystąpienia jednej z przesłanek:
- w dniu złożenia wniosku co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status osoby bezrobotnej;
- kredytobiorca ponosi miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 50 proc. dochodów osiąganych miesięcznie przez jego gospodarstwo domowe;
- miesięczny dochód jego gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego, nie przekracza:
- w przypadku gospodarstwa jednoosobowego – dwukrotności zwaloryzowanej zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 1 tej ustawy (od 1 stycznia 2022 r. dwukrotność kwoty 776,00 zł - 1.552,00 zł);
- w przypadku gospodarstwa wieloosobowego – iloczynu dwukrotności kwoty wskazanej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, zwaloryzowanej zgodnie z przepisami tej ustawy i liczby członków gospodarstwa domowego (od 1 stycznia 2022 r. dwukrotność kwoty 600,00 zł - 1.200,00 zł na osobę).
W celu uzyskania wsparcia, promesy lub pożyczki na spłatę zadłużenia kredytobiorca powinien złożyć wniosek do kredytodawcy.
Zwrot wsparcia lub pożyczki rozpoczyna się po upływie 2 lat od wypłaty ostatniej raty wsparcia lub pożyczki. Spłata udzielonego wsparcia dokonywana jest w 144 równych i nieoprocentowanych ratach. W przypadku gdy kredytobiorca bez opóźnienia spłaci 100 rat, pozostała część rat zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia zostanie umorzona.
Ograniczenia w uzyskaniu wsparcia
Wsparcie oraz pożyczka na spłatę zadłużenia nie mogą być przyznane:
- jeżeli utrata zatrudnienia przez co najmniej jednego z kredytobiorców nastąpiła z jego winy;
- jeżeli jeden z kredytobiorców uzyskał wsparcie na zasadach określonych w ustawie (w przypadku, gdy wsparcie nie jest już udzielane, a okres jego udzielania nie przekroczył 35 miesięcy, to łączny okres wsparcia przyznanego kredytobiorcom na spłatę kredytu mieszkaniowego nie może przekroczyć 36 miesięcy);
- jeżeli umowa kredytu mieszkaniowego została wypowiedziana przed złożeniem wniosku o wsparcie lub pożyczkę na spłatę zadłużenia;
- za okres, w którym co najmniej jednemu z kredytobiorców przysługuje świadczenie z tytułu utraty pracy wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia spłaty kredytu, gwarantującej wypłatę świadczenia na wypadek utraty pracy.
Jeżeli w dniu złożenia wniosku:
- kredytobiorca jest właścicielem innego mieszkania lub domu, lub był nim w ciągu ostatnich 6 miesięcy;
- kredytobiorca posiada spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub posiadał takie prawo w ciągu ostatnich 6 miesięcy;
- kredytobiorca posiada roszczenie o przeniesienie prawa własności lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego, spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub miał takie roszczenie w ciągu ostatnich 6 miesięcy.
Kredytobiorca niezwłocznie informuje kredytodawcę o:
- zbyciu przedmiotu kredytowania;
- zwiększeniu miesięcznych dochodów lub obniżeniu miesięcznej raty, prowadzących do niespełnienia przesłanki dotyczącej miesięcznych kosztów obsługi kredytu mieszkaniowego;
- podjęciu czynności egzekucyjnych z przedmiotu kredytowania;
- utracie statusu bezrobotnego;
- zwiększeniu miesięcznych dochodów bądź zmniejszeniu liczby członków gospodarstwa domowego kredytobiorcy prowadzących do niespełnienia przesłanki wynikającej z miesięcznego dochodu gospodarstwa wieloosobowego.
Przykład 1 (wskaźnik rata do dochodu)
Jeżeli rata kredytu mieszkaniowego wynosi 2 500 zł., a kredytobiorca spełni jedną z przesłanek do otrzymania wsparcia z FWK (np. stosunek wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą miesięcznej raty kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy - ponad 50%), to może on złożyć wniosek o wsparcie. Kwota wsparcia zostanie ustalona indywidualnie, w oparciu o postanowienia umowy kredytowej.
Zakładając, że zostanie ustalona maksymalna kwota wsparcia – 2 000 zł., to przez 36 miesięcy FWK będzie przekazywał 2 000 zł na wskazany przez kredytodawcę rachunek. Kredytobiorca będzie dopłacał 500 zł.
W tym przypadku, wsparcie dla kredytobiorcy wyniesie 72 000 zł. Zwrot tej kwoty nastąpi po dwóch latach od wypłaty ostatniej raty wsparcia przez FWK. Do spłaty kredytobiorca ma 144 miesięczne raty w wysokości 500 złotych. Jeżeli spłaci pierwszych 100 rat bez opóźnień (spłata 50 000 zł.), to pozostałe 44 raty (22 000 zł.) zostaną umorzone.
Przykład 2 (kryterium dochodowe)
Wsparcie może być również przyznane po weryfikacji kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej – stanowią one również przesłankę do otrzymania wsparcia z FWK.
Kwota w poniższym wyliczeniu jest aktualną kwotą dochodu, która uprawnia do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej i wynika z ustawy o pomocy społecznej.
W przypadku gospodarstwa wieloosobowego, jeżeli miesięczny dochód gospodarstwa domowego pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie przekroczy iloczynu dwukrotności kwoty 600 zł i liczby członków gospodarstwa, np. kwoty 3 600 zł (600 x 2x3) dla rodziny trzyosobowej, to kredytobiorca spełnia przesłankę kryterium dochodowego i może złożyć wniosek o wsparcie. Ustalenie kwoty wsparcia oraz jego zwrot następują analogicznie jak w przykładzie 1.
Procedura wyznaczenia zamiennika za WIBOR
Ustawa określa procedurę wyznaczenia zamiennika za WIBOR Procedura zostanie zainicjowana przez Komisję Nadzoru Finansowego we współpracy z Komitetem Stabilności Finansowej i doprowadzi do zaproponowania nowego wskaźnika w uzgodnieniu. Finalnie minister właściwy do spraw instytucji finansowych będzie mógł określić zamiennik w drodze rozporządzenia.
Pytania i odpowiedzi
Czy jeśli konsument zawarł umowę o kredyt hipoteczny indeksowany/denominowany do waluty obcej, który następnie został przewalutowany na walutę polską, to może ubiegać się o zawieszenie spłaty takiego kredytu w ramach wakacji kredytowych?
Tak, może, jeśli na dzień doręczenia bankowi wniosku o wakacje kredytowe kredyt jest już kredytem złotowym i spełnia pozostałe wymogi ustawowe. Jednocześnie doprecyzowując: jeśli przewalutowanie nastąpiło przed 1.07.2022 r., wiążąca strony umowa po przewalutowaniu pozostaje kredytem hipotecznym i nie stanowi nowego rodzaju zobowiązania do spłaty – tzn. nadal spełnia funkcję kredytu z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Czy bank może nie przedłużać obowiązywania stałej stopy oprocentowania kredytu hipotecznego w przypadku skorzystania przez konsumenta z tzw. wakacji kredytowych?
Okres zawieszenia spłaty kredytu nie wlicza się do okresu kredytowania, dlatego okres kredytowania oraz terminy przewidziane w umowie ulegają przedłużeniu o okres, na który nastąpiło zawieszenie spłaty kredytu (art. 73 ust. 11 ustawy o finansowaniu społecznościowym i pomocy kredytobiorcom). Ustawa nie rozróżnia w tym zakresie sytuacji kredytobiorców ze względu na rodzaj oprocentowania kredytu. Zatem skorzystanie z wakacji kredytowych jest możliwe bez względu na to, czy kredyt, którego wakacje kredytowe mają dotyczyć, jest oparty o stałą czy zmienną stopą procentową. Możliwe jest zatem w takiej sytuacji złożenie reklamacji do banku, a następnie - w przypadku nieuwzględnienia reklamacji - wystąpienie z wnioskiem do Rzecznika Finansowego.
Czy możliwe jest skorzystanie z tzw. wakacji kredytowych, w przypadku gdy jeden ze współkredytobiorców nie wyraża na to zgody?
Zgodnie z art. 73 ust. 2 ustawy o finansowaniu społecznościowym i pomocy kredytobiorcom zawiesza się wyłącznie spłatę kredytu hipotecznego udzielonego na podstawie umowy o kredyt hipoteczny, która może być uznana za umowę o kredyt hipoteczny w rozumieniu art. 3 ustawy o kredycie hipotecznym. Prawo to przysługuje każdemu konsumentowi, który jest stroną umowy o kredyt hipoteczny w rozumieniu ww. ustawy. Nie jest zatem wymagane uzyskanie zgody na złożenie wniosku o tzw. wakacje kredytowe przez każdego ze współkredytobiorców – może to uczynić jeden z nich.