Podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w przypadku umowy sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 170, ze zm.), zwanej dalej: „uPCC”. Wartość tę określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
W praktyce nie jest możliwe stworzenie uniwersalnego narzędzia, nieustannie uaktualnianego, obejmującego ceny wszystkich rzeczy i praw majątkowych, mogących być przedmiotem umowy sprzedaży, uwzględniającego specyfikę rynku w miejscu ich położenia, a w przypadku rzeczy dodatkowo ich stan i stopień zużycia. Samo skatalogowanie przedmiotów umowy sprzedaży jest niewykonalne, z uwagi nawet tylko na liczbę wszystkich potencjalnych przedmiotów takiej umowy. Podobnie, w przypadku konieczności aktualizowania ich wartości rynkowej. Baza musiałaby aktualizować się na bieżąco, w sposób cykliczny (każdego dnia), prawdopodobnie automatycznie, co jest niewykonalne z tego, zasadniczego powodu, że nie istnieje uniwersalny wzór na wyliczenie przewidywanego wzrostu lub obniżenia wartości rynkowej jakiejś rzeczy lub prawa majątkowego. Wpływ na aktualną wartość rynkową mają bowiem m.in. podaż i popyt na dany towar, sytuacja geopolityczna, inflacja, zmieniające się upodobania społeczeństwa, itd. Co istotne, określenie wartości rynkowej ma charakter następczy i jest dokonywane z uwzględnieniem ostatecznych ustaleń stron umów sprzedaży co do ceny sprzedaży, wyrażonych w zawartych umowach. Dopóki nie ma obrotu rzeczami na podstawie umowy sprzedaży i przed ujawnieniem przez podatnika organowi podatkowemu informacji o jej treści (w tym opisu przedmiotu umowy, jego położenia, ceny) brak byłoby danych niezbędnych do wypełnienia proponowanej do utworzenia bazy.
To praktycznie uniemożliwia utworzenie jednej, kompletnej i przy tym miarodajnej bazy.
W naszej ocenie, brak sugerowanego do utworzenia narzędzia nie uniemożliwia podatnikom PCC prawidłowego wypełnienia ich obowiązków podatkowych i uzupełnienia deklaracji właściwymi danymi odnośnie do wartości rynkowej przedmiotu umowy sprzedaży. Pomijając nieliczne sytuacje (dotyczące osób np. wracających do Polski po długotrwałym pobycie za granicą) wydaje się praktycznie niemożliwe, żeby sprzedawca i kupujący nie znali choćby przybliżonej wartości rynkowej przedmiotu transakcji. Zazwyczaj, przed podjęciem decyzji o zakupie rzeczy, innych niż niektóre przedmioty do codziennego użytku, najpierw dokonuje się tzw. rozeznania rynku, w celu ustalenia możliwości nabycia rzeczy (prawa majątkowego) po jak najniższej cenie. Podobnie postępują sprzedawcy, chcąc mieć wiedzę na temat możliwej do uzyskania, najwyższej ceny. Oczywiście, ustalona przez strony cena może odbiegać od wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży. Wpływ na to może mieć wiele czynników, niekoniecznie związanych z jego miejscem położenia, czy stanem lub stopniem zużycia, ale np. wyjątkowo niesprzyjająca sytuacja ekonomiczna sprzedawcy, zmuszająca go do pilnego uzyskania środków finansowych i przystania na cenę, poniżej wartości rynkowej sprzedawanego przedmiotu. Kwestie te mają wpływ na obniżenie ceny sprzedawanego przedmiotu, jednak pozostają bez wpływu na jego wartość rynkową, również w rozumieniu uPCC, stanowiącą podstawę obliczenia należnego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Skomentuj pomysł Dodaj komentarz

Wróć do strony głównej