Podatnik VAT

Tu znajdziesz informacje:

• kiedy musisz sporządzić spis z natury
• co uwzględnić w spisie z natury
• jak dokonać wyceny towarów
• gdzie wykazać sporządzony spis z natury
• jak wypełnić ostatnią deklarację VAT (JPK VAT z deklaracją)
• jak się wyrejestrować z VAT
• na temat sprzedaży towarów po likwidacji działalności
• rozliczeniu ulgi na złe długi w przypadku otrzymania zapłaty po zakończeniu działalności
• o zwrocie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym
• o korekcie podatku naliczonego przy zakupie środków trwałych
• jak długo przechowywać dokumenty firmowe

=

Likwidacja działalności gospodarczej indywidualnej oraz w formie spółki osobowej skutkuje m.in. obowiązkiem:

• sporządzenia spisu z natury i wykazania należnego VAT od towarów w nim ujętych;
• zgłoszenia w US zaprzestania działalności opodatkowanej – na formularzu VAT-Z;
• rozliczenia ulgi na złe długi w przypadku otrzymania zapłaty po zakończeniu działalności;
• korekty podatku naliczonego od środków trwałych, dla których nie upłynął okres korekty, w przypadku zmiany ich przeznaczenia w związku z dokonanym spisem z natury (art. 91).

Kiedy musisz sporządzić spis z natury

Spis z natury przygotowuje każdy podatnik, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą bądź spółka cywilna lub handlowa nieposiadająca osobowości prawnej, które do czasu zamknięcia działalności pozostają czynnym podatnikiem VAT¹.

Spis z natury dla potrzeb podatku VAT sporządzasz w przypadku, gdy:

• rozwiążesz spółkę cywilną lub handlową niemającą osobowości prawnej;
• wygasł zarząd sukcesyjny lub uprawnienia do jego powołania;
• zaprzestajesz wykonywać czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT jako osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo w spadku;
• nie masz zawieszonej działalności gospodarczej jako podatnik VAT i nie wykonujesz czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, przez co najmniej 10 miesięcy

Spisu z natury nie sporządzają przedsiębiorcy, którzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego z VAT oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne i spółki akcyjne.

Co powinieneś uwzględnić w spisie z natury VAT

W spisie z natury dla celów podatku VAT masz obowiązek wykazać wszystkie towary handlowe, materiały, wyposażenie i środki trwałe, które na dzień likwidacji działalności gospodarczej pozostają w firmie i w momencie ich nabycia przysługiwało prawo do odliczenia VAT². Są to towary, których zakup udokumentowany był fakturami, bez względu na to czy skorzystałeś z prawa do odliczenia VAT, czy też nie.

Przepisy nie określają wzoru spisu z natury. W sporządzonym spisie z natury podaj:

• imię i nazwisko właściciela i nazwę firmy;
• datę sporządzenia remanentu;
• numer kolejny pozycji arkusza;
• szczegółowe określenie towaru i innych składników:
  • nazwę towaru
  • jednostkę miary,
  • ilość stwierdzoną w czasie spisu,
  • cenę za jednostkę miary,
  • wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę,
  • stawkę podatku VAT obowiązującej dla danego towaru,
  • kwotę podatku,
• łączną wartość spisu z natury;
• podpisy osób, które sporządzały spis i właściciela firmy.

Jak powinieneś dokonać wyceny towarów

Podstawą opodatkowania towarów, jakie pozostają w przedsiębiorstwie na dzień likwidacji działalności gospodarczej jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszty wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów³.

Oznacza to, że zasadniczo jako podstawę opodatkowania zastosujesz cenę rynkową nabytych towarów wykazanych w spisie i opodatkujesz je stosując stawkę VAT właściwą dla danego towaru.

Wyjątek stanowią materiały i towary, dla których cena nie uległa zmianie od dnia ich nabycia. W takim przypadku wyceny możesz dokonać po cenie zakupu wynikającej z faktury dokumentującej nabycie.

Gdzie wykażesz sporządzony spis z natury

Majątek, który został wykazany w spisie z natury podlega opodatkowaniu. Dzień, w którym rozwiązaliście spółkę, zaprzestałeś wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu albo wygasł zarząd sukcesyjny oraz wygasły uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego jest dniem powstania obowiązku podatkowego.

Kwotę należnego podatku wynikającą ze spisu z natury musisz wykazać w JPK VAT z deklaracją składanym za ostatni okres rozliczeniowy prowadzenia działalności gospodarczej.

Do urzędu skarbowego masz obowiązek załączyć pisemną informację o sporządzonym spisie i jego wartości oraz kwocie podatku VAT wynikającej z tego spisu. Możesz to zrobić osobiście, listownie lub elektronicznie. Jednak nie później niż w dniu składania JPK VAT z deklaracją za ostatni okres rozliczeniowy.

Jeśli przed zamknięciem działalności wyprzedałeś wszystkie składniki majątku, to w ostatnim składanym JPK VAT z deklaracją informujesz, że wartość towarów objętych spisem wynosi 0 zł.

Jak powinieneś wypełnić ostatnią deklarację VAT (JPK VAT z deklaracją)

Przy wypełnianiu ostatniej deklaracji VAT musisz pamiętać, aby prawidłowo wyliczyć i podać kwoty podatku należnego i naliczonego za ten ostatni okres rozliczeniowy.

Zamknięcia działalności można dokonać z różną datą w dowolnym dniu miesiąca kalendarzowego, dlatego ostatnia deklaracja będzie składana za okres, który jest podany w zgłoszeniu VAT-Z.

W ostatniej deklaracji mogą się znaleźć zarówno kwoty podatku VAT należnego od dokonanej sprzedaży jak również kwoty podatku VAT naliczonego od dokonanych zakupów.

Jakie czynności powinieneś wykonać w celu wyrejestrowania się z VAT

Jeżeli zaprzestałeś wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT powinieneś ten fakt zgłosić do naczelnika urzędu skarbowego, w ciągu 7 dniu od dnia zaprzestania wykonywania tych czynności⁴.

Zgłoszenie składasz na formularzu VAT-Z, w którym musi wypełnić odpowiednie pola:

• uzupełnij informacje dotyczące urzędu skarbowego;
• dane przedsiębiorcy - wpisz nazwisko, imię, datę urodzenia;
• w przypadku spółki podaj pełną nazwę firmy;
• adres zamieszkania;
• w przypadku spółki podaj adres siedziby;
• wskaż datę zaprzestania wykonywania czynności;
• podaj przyczynę zaprzestania wykonywania czynności.

Zgłoszenie możesz złożyć:

• osobiście w urzędzie skarbowym;
• listownie;
• elektronicznie przez e-Deklaracje

Jeśli chcesz zakończyć jednoosobową działalność gospodarczą złóż do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wniosek o jej wykreślenie w terminie 7 dni od dnia faktycznego zaprzestania działalności. Informacja o wykreśleniu firmy z CEIDG zostanie automatycznie przesłana do urzędu skarbowego.

Wniosek możesz złożyć:

• on-line: na stronie Biznes.gov.pl
• osobiście w urzędzie miasta lub gminy
• pocztą: formularz prześlij do urzędu miasta lub gminy

Jeżeli jesteś wspólnikiem spółki cywilnej pamiętaj, że poza obowiązkiem wykreślenia wpisu w CEIDG, musisz wyrejestrować spółkę w urzędzie skarbowym poprzez złożenie formularza NIP-2.

Sprzedaż towarów po likwidacji działalności

Jeżeli będziesz dokonywał sprzedaży towarów w okresie 12 miesięcy od dnia zaprzestania czynności podlegających opodatkowaniu to taka sprzedaż towarów jest zwolniona z VAT, gdy dotyczy towarów objętych spisem z natury⁵.

Zwolnienie stosuje się również dla dostawy towarów wykonywanej przez osoby, które są właścicielami przedsiębiorstwa w spadku.

Zwolnienie stosuje się od dnia:

• zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przez przedsiębiorstwo w spadku;
• wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego;
• wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.

Ulga na złe długi

Jeżeli w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej skorzystałeś jako wierzyciel z ulgi na złe długi, a należność zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie dopiero po likwidacji firmy, będziesz miał obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta.W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększasz w odniesieniu do tej części⁶.

Zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym

Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia VAT wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, możesz wykazać ją do zwrotu w ostatnim JPK VAT z deklaracją, ponieważ przysługuje Ci prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w części deklaracyjnej za okres, w którym byłeś zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT⁷.

W przypadku osoby fizycznej, która zaprzestała wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zwrot nadwyżki tego podatku dokonywany jest na rachunek tej osoby.

W przypadku byłych wspólników spółki zwrot różnicy podatku dokonuje się na podstawie złożonego JPK VAT z deklaracją wraz z załączonymi do niego:

• umową spółki, aktualną na dzień rozwiązania spółki, oraz
• wykazem rachunków bankowych byłych wspólników w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub rachunków byłych wspólników w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której są członkami, na które ma być dokonany zwrot różnicy podatku⁸.

Zwrotu różnicy dokonuje się proporcjonalnie do udziału w zysku określonego w umowie spółki. W przypadku nieokreślenia w umowie udziałów w zysku, przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe⁹.

W przypadku osób, które są właścicielami przedsiębiorstwa w spadku zwrot różnicy podatku dokonuje się na podstawie złożonego JPK VAT z deklaracją wraz z załączonymi do niego:

• dokumentami, które potwierdzają ich udział w przedsiębiorstwie w spadku,
• wykazem rachunków bankowych byłych wspólników w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub rachunków byłych wspólników w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której są członkami, na które ma być dokonany zwrot różnicy podatku¹⁰.

Zwrotu różnicy dokonuje się w proporcjach wynikających z prawa do udziału w przedsiębiorstwie w spadku. Jeżeli ze złożonych dokumentów nie wynikają te udziały, przyjmuje się, że prawa do udziału są równe¹¹.

Korekta podatku naliczonego przy zakupie środków trwałych

W przypadku likwidacji działalności gospodarczej ciąży na Tobie obowiązek dokonania korekty podatku VAT od nabytych uprzednio składników majątku, wobec których nie upłynął okres korekty (dotyczy to przypadków, w których dokonanie spisu z natury spowodowało zmianę przeznaczenia nabytych uprzednio składników majątku).

W przypadku środków trwałych, których wartość początkowa przekracza 15 tys. zł, taka korekta jest konieczna, jeśli licząc od roku, w którym doszło do zmiany przeznaczenia środka trwałego, nie minęło 5 lub 10 lat (dłuższy termin dotyczy nieruchomości) wówczas korekcie podlega odpowiednio 1/5 bądź 1/10 kwoty podatku VAT naliczonego za każdy rok, jaki pozostał do końca okresu korekty¹².

Jak długo przechowywać dokumenty firmowe

Dokumentację prowadzoną dla celów podatkowych przechowuj do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego¹³.