COVID-19

Termin wdrożenia nowego JPK_VAT

Mając na uwadze trwający stan epidemii i postulaty podatników, obowiązki związane z nowym JPK_VAT wejdą w życie dla wszystkich podatników od 1 października 2020 r. ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o  dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych  przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym  postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U 2020 r. poz. 1086)

Przesunięcie terminu wdrożenia nowego JPK_VAT (deklaracja + ewidencja)

W dniu 31 marca 2020 r. została opublikowana ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568), dalej jako: „specustawa”. W związku z wejściem w życie specustawy nastąpiło m. in. przesunięcie obowiązku składania nowego pliku JPK_VAT (deklaracja wraz z ewidencją) z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r.

Deklaracja i ewidencja, w postaci nowego pliku JPK_VAT będzie wysyłana tak, jak obecnie są wysyłane pliki JPK_VAT. Deklaracje kwartalne pozostaną, ale rozliczający się kwartalnie będą składać ewidencje VAT za pierwsze dwa miesiące każdego kwartału, również w postaci pliku JPK_VAT.

Za okresy rozliczeniowe rozpoczynające się od momentu wejścia w życie nowych regulacji nie będzie możliwości złożenia deklaracji VAT w inny sposób, niż przez nowy JPK_VAT.

UWAGA: Mając na uwadze trwający stan epidemii i postulaty podatników, planowane jest kolejne przesunięcie wejścia w życie nowego JPK_VAT dla wszystkich podatników, z 1 lipca 2020 r. na 1 października 2020 r. Obecnie trwają prace legislacyjne w tym zakresie.  

Nie przewiduje się natomiast możliwości wcześniejszego dobrowolnego rozpoczęcia przesyłania nowego JPK_VAT.

Zmiany w zakresie kar za błędy w nowym JPK_VAT

Zmieniono charakter kar za błędy w ewidencji JPK_VAT z instrumentu obligatoryjnego na fakultatywny, oparty na uznaniu administracyjnym warunkowanym okolicznościami konkretnej sprawy. Kary te będą mogły być nakładane na tych podatników, którzy poprzez celowe, uporczywe działania i wprowadzane błędy uniemożliwiają weryfikacje prawidłowości transakcji.

Paragony będące fakturami uproszczonymi

Wprowadzono zmianę, zgodnie z którą w okresie do 31 grudnia 2020 r. można będzie nie wykazywać odrębnie w nowym JPK_VAT paragonów fiskalnych uznanych za faktury uproszczone, wystawione zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy. Przypomnieć należy, że fakturę uproszczoną stanowi paragon fiskalny do kwoty 450 zł brutto (100 euro), który zawiera numer NIP nabywcy.

Możliwość wydawania paragonu fiskalnego z kasy rejestrującej on-line w postaci elektronicznej (e-paragon)

Wprowadzono zmiany pozwalające na wydawanie klientowi, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony, paragonu fiskalnego w postaci elektronicznej. Dzięki tej zmianie dopuszczono możliwość przekazanie paragonów w postaci elektronicznej (e-paragonów) z kas rejestrujących najnowszego typu, tzw. kas on-line, a także z projektowanych kas mających postać oprogramowania.

Transakcje powyżej 15 000 zł

Od dnia 1 stycznia 2020 r. przy transakcjach powyżej 15 000 zł podatnicy dokonujący płatności przelewem dostawcy towarów lub usługodawcy, będącemu podatnikiem VAT czynnym, za zakupy potwierdzone fakturą powinni dokonywać tej płatności na ich rachunki rozliczeniowe prowadzone przez banki lub imienne rachunki w SKOK zamieszczone w wykazie podatników VAT.

Dokonanie w tym przypadku płatności na rachunek niezamieszczony w wykazie naraża podatnika na negatywne konsekwencje podatkowe w postaci braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub konieczności zwiększenia przychodów w PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT. Podatnik może uniknąć tych negatywnych konsekwencji pod warunkiem, że złoży zawiadomienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 3 dni od dnia zlecenia przelewu, że dokonał płatności na rachunek spoza wykazu.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin na złożenie zawiadomienia, które przedsiębiorcy mogą składać online, czyli w wygodny i szybki dla nich sposób, został przedłużony z 3 do 14 dni od dnia zlecenia przelewu.

Nie zmieniły się natomiast zasady liczenia terminu na złożenie zawiadomienia, co oznacza że w dalszym ciągu termin na złożenie zawiadomienia jest liczony od dnia zlecenia przelewu, gdyż zapłata należności powinna być dokonana na rachunek zawarty w wykazie na dzień zlecenia przelewu.

Przykład 1

Podatnik dokonał płatności w formie przelewu w dniu 31 marca 2020 r. na rachunek spoza wykazu. Termin na złożenie zawiadomienia upływa z dniem 14 kwietnia 2020 r.

Przykład 2

Podatnik dokonał płatności w formie przelewu w dniu 30 marca 2020 r. na rachunek spoza wykazu. Termin na złożenie zawiadomienia upływa z dniem 2 kwietnia 2020 r. i wynosi 3 dni od dnia zlecenia przelewu, gdyż przepisy przedłużające ten termin obowiązują od dnia 31 marca 2020 r.

Zasady korzystania z wykazu i dokonywania płatności w tym dotyczące możliwości uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych w przypadku dokonania zapłaty na rachunek spoza wykazu zostały omówione w objaśnieniach podatkowych z dnia 20 grudnia 2019 r. wykaz podatników VAT opublikowanych na stronie Ministerstwa Finansów w zakładce Aktualności/Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe. 

Zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i VAT

Komisja Europejska decyzją 2020/491 z dnia 3 kwietnia 2020 r. w sprawie zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i z VAT w odniesieniu do towarów potrzebnych do zwalczania skutków epidemii COVID-19 w 2020 r., opublikowaną w Dz. Urz. UE L nr 103 I w dniu 3 kwietnia 2020 r., upoważniła Państwa Członkowskie Unii Europejskiej, w tym również Polskę, do czasowego stosowania zwolnienia od podatku VAT i należności celnych importu towarów niezbędnych do przeciwstawienia się pandemii COVID-19.

Informacja dotycząca wyżej wymienionej decyzji Komisji Europejskiej została zamieszczona na oficjalnej stronie Ministerstwa Finansów oraz na stronie Komisji Europejskiej (informacja w języku polskim).

Zmiany w stawkach VAT

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2020 r. poz. 527, 715, 736, 1158, 1487, 2188 i 2329), dalej „rozporządzenie z 25 marca 2020 r.” wprowadza następujące preferencje:

1. Stawka VAT 0% dla nieodpłatnych dostaw (darowizn) określonych kategorii sprzętu komputerowego, dokonywanych na rzecz podmiotów, w których realizowane jest nauczanie.

   Od 22 kwietnia 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. funkcjonowała stawka VAT 0% dla darowizn tabletów i laptopów dokonywanych na rzecz:

   • placówek oświatowych (tj. wskazanych jednostek objętych systemem oświaty – m.in. szkół i przedszkoli, uczelni, placówek opiekuńczo-wychowawczych),
   • organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE tj. Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym
   • organów prowadzących szkołę lub placówkę (jednostki samorządu terytorialnego – np. gmina, powiat, ministrowie, jak również inne osoby prawne oraz osoby fizyczne, które mogą prowadzić szkoły i placówki systemu oświaty na podstawie przepisów Prawa oświatowego) – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania prowadzonym placówkom oświatowym.

   Warunek – zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem a jednym z ww. podmiotów, na którego rzecz dokonywana jest darowizna sprzętu komputerowego.

   Dodatkowo, w przypadku dokonania darowizny na rzecz:

   • organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej – wymagane było posiadanie przez podatnika kopii umowy darowizny tego sprzętu dokonanej przez te organizacje na rzecz placówek oświatowych,
   • organów prowadzących szkołę lub placówkę – wymagane było, aby z umowy zawartej pomiędzy podatnikiem a tym podmiotem wynikało, że sprzęt komputerowy zostanie nieodpłatnie przekazany do prowadzonej przez niego placówki oświatowej.

   Od 1 września 2020 r. do odwołania ogłoszonego stanu epidemii w kraju obowiązuje stawka 0% VAT na darowizny, których przedmiotem są:

   1. komputery przenośne, wyłącznie laptopy i tablety;
   2. jednostki centralne komputerów, serwery, monitory, zestawy komputerów stacjonarnych;
   3. drukarki;
   4. skanery;
   5. urządzenia komputerowe do pism Braille’a (dla osób niewidomych i niedowidzących);
   6. urządzenia do transmisji danych cyfrowych (w tym koncentratory i switche sieciowe, routery i modemy).

   Skorzystanie ze stawki 0% uwarunkowane jest przekazaniem darowizn na rzecz:

   • placówek oświatowych (tj. wskazanych jednostek objętych systemem oświaty – m.in. szkół, przedszkoli oraz uczelni),
   • organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE tj. Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, ośrodków pomocy społecznej lub centrów usług społecznych – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym,
   • organów prowadzących szkołę lub placówkę (jednostki samorządu terytorialnego – np. gmina, powiat, ministrowie, jak również inne osoby prawne oraz osoby fizyczne, które mogą prowadzić szkoły i placówki systemu oświaty na podstawie przepisów Prawa oświatowego) – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania prowadzonym placówkom oświatowym.

   Warunek – zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem a jednym z ww. podmiotów, na którego rzecz dokonywana jest darowizna sprzętu komputerowego.

   Dodatkowo, w przypadku dokonania darowizny na rzecz:

   • organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, ośrodków pomocy społecznej lub centrów usług społecznych – wymagane jest posiadanie przez podatnika kopii umowy darowizny tego sprzętu dokonanej przez te organizacje na rzecz placówek oświatowych,
   • organów prowadzących szkołę lub placówkę – wymagane jest, aby z umowy zawartej pomiędzy podatnikiem a tym podmiotem wynikało, że sprzęt komputerowy zostanie nieodpłatnie przekazany do prowadzonej przez niego placówki oświatowej.

2. Stawka VAT 0% dla darowizn towarów związanych z ochroną zdrowia

   Stawkę 0% VAT można stosować do nieodpłatnego przekazania określonych towarów na cele związanych ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2.

   Przedmiotem darowizny mogą być wymienione w rozporządzeniu:

   • wyroby medyczne oraz wyroby medyczne do diagnostyki in vitro (diagnostyka – łac. In vitro – na szkle),
   • szkło laboratoryjne i aparatura laboratoryjna,
   • produkty lecznicze oraz substancje czynne,
   • produkty biobójcze – wyłącznie środki dezynfekujące,
   • specjalistyczne testy diagnostyczne służące do analizy i wykrywania czynników patogennych w organizmie człowieka, wodzie, powietrzu i glebie,
   • środki ochrony indywidualnej – wyłącznie maski, osłony/szyby ochronne na twarz, gogle, okulary ochronne, kombinezony, ochraniacze na buty, czepki i rękawice.

   Darowizny ze stawką 0% można dokonać na rzecz:

   • Agencji Rezerw Materiałowych lub Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych, czyli podmiotów zajmujących się centralną dystrybucją takich towarów,
   • podmiotów wykonujących działalność leczniczą wpisanych do wykazu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 tzw. ustawy COVID, czyli np. szpitalom, podmiotom udzielającym świadczeń w ramach ratownictwa medycznego czy transportu sanitarnego, które zostały wyznaczone do działań w zakresie zwalczania COVID-19,
   • określonych jednostek opieki społecznej – tj. domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych w tym z usługami opiekuńczymi, ośrodków wsparcia, rodzinnych domów pomocy oraz domów pomocy społecznej.

   Stawka 0% może być stosowana do darowizn dokonanych do odwołania ogłoszonego stanu epidemii w kraju (od 1 lutego 2020 r. dla darowizn na rzecz: Agencji Rezerw Materiałowych, Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych oraz tzw. szpitali jednoimiennych, a dla darowizn na rzecz pozostałych podmiotów od 25 kwietnia 2020 r.).

   Warunek – zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem a obdarowanym podmiotem, z której będzie wynikało, że towary będą przeznaczone na cele związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS CoV-2.

   W przypadku dokonania darowizny przed opublikowaniem rozporządzenia z 25 marca 2020 r. (tj. w okresie od 1 lutego do 24 marca br.) wystarczające jest potwierdzenie na piśmie przez darczyńcę i obdarowanego dokonania darowizny.

3. Stawka 0% dla dostaw produktów leczniczych sprowadzonych do Polski, które są finansowane ze środków zgromadzonych w trakcie realizowanych zbiórek publicznych

   Stawka 0% dotyczy dostawy na terenie kraju sprowadzonych z zagranicy (z państw Unii Europejskiej lub krajów trzecich) zdefiniowanych w rozporządzeniu produktów leczniczych.

   Preferencja obejmuje leki przeznaczone do przeprowadzenia terapii, które pierwotnie miały być prowadzone za granicą, ale w związku z ograniczeniami możliwości opuszczania terytorium kraju w czasie epidemii ogłoszonej w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2., jedynym wyjściem dla ratowania zdrowia i życia było sprowadzenie leków do Polski. Środki na takie terapie bardzo często były zbierane w ramach prowadzonych zbiórek publicznych.

   Stawka 0% stosowana jest do dostaw produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 499, z późn. zm.), oraz tych, które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską, spełniających łącznie następujące warunki:

   • były uprzednio przedmiotem importu towarów na terytorium kraju lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
   • ich zakup jest finansowany ze środków pochodzących ze zbiórek publicznych organizowanych przez organizacje pożytku publicznego,
   • służą terapii, której przeprowadzenie poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej stało się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione z uwagi na ograniczenia nałożone w wyniku stanu epidemii ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

   Podatnik dokonujący dostawy określonych produktów będzie mógł zastosować stawkę w wysokości 0%, gdy będzie posiadał określone w rozporządzeniu dokumenty potwierdzające ich przeznaczenie (terapia) i sposób finansowania (zbiórka publiczna), tj. potwierdzenie od:

   • organizacji pożytku publicznego, że zbiórka środków na sfinansowanie zakupu produktów leczniczych jest przeprowadzana jako zbiórka publiczna zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 756 i 2294);
   • nabywcy, że produkty te będą wykorzystane do terapii na terytorium kraju.

   Preferencja może być stosowana w okresie od 25 kwietnia 2020 r. do odwołania ogłoszonego stanu epidemii w kraju.

4. Stawka 8% dla dostaw produktów biobójczych, które mają właściwości odkażające (dezynfekujące)

   W związku ze stanem epidemii środki dezynfekujące nabrały charakteru „produktów pierwszej potrzeby”. Stawką 8% objęto więc środki bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze, które wykorzystywane są do ochrony zdrowia.

   Od 1 marca do 30 czerwca 2020 r. na podstawie rozporządzenia można było stosować obniżoną stawkę VAT w wysokości 8% do dostawy środków odkażających o właściwościach bakteriobójczych, grzybobójczych i wirusobójczych, mających zastosowanie wyłącznie w ochronie zdrowia, na które zostało wydane pozwolenie tymczasowe albo dokonany wpis do rejestru produktów biobójczych, w rozumieniu ustawy z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2231 oraz z 2020 r. poz. 322).

   Od 1 lipca 2020 r. towary te są objęte stawką 8% na podstawie nowego brzmienia poz. 15 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, więc w rozporządzeniu określono termin stosowania stawki 8% dla tej grupy towarów do 30 czerwca 2020 r.

5. Stawka 0% VAT dla dostaw testów i szczepionek w kierunku COVID-19

   Od 23 grudnia 2020 r. do 31 grudnia 2022 r. stawkę 0% VAT można stosować do dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu następujących towarów :

   1. testów diagnostycznych w kierunku SARS-CoV-2 i wywołanej nim choroby COVID-19, będących wyrobami medycznymi do diagnostyki in vitro (w rozumieniu wskazanych w rozporządzeniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych lub rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/746), dopuszczonymi do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

      Stawka 0% będzie mogła być stosowana do wszelkiego rodzaju testów identyfikujących wirusa i chorobę, którą wywołuje, w szczególności są to testy:

      • molekularne wykrywające materiał genetyczny wirusa SARS-CoV-2,
      • antygenowe wykrywające białka wirusa SARS-CoV-2,
      • serologiczne oceniające odpowiedź humoralną na zakażenie wirusem SARS-CoV-2 (tzw. badanie przeciwciał).

      Preferencja dotyczy również testów łączonych, które oprócz ww. wirusa obejmują jednoczesną detekcję innych patogenów, a więc mogą wykrywać dodatkowo inne oprócz SARS-CoV-2 patogeny jak np. określoną grupę koronawirusów, czy też np. wirus grypy.

   2. szczepionek przeciwko COVID-19 będących produktami leczniczymi dopuszczonymi do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne lub które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską.

      Z preferencji mogą korzystać podmioty dokonujące dostaw ww. testów i szczepionek m.in. do placówek opieki medycznej wykonujących testy i podających szczepionki (producenci i dystrybutorzy testów i szczepionek).

Przesunięcie terminu stosowania matrycy stawek VAT

Z dniem 31 marca 2020 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568) m.in. w zakresie przesunięcia terminu stosowania tzw. nowej matrycy VAT z 1 kwietnia na 1 lipca 2020 r. (art. 63 zmieniający ustawę z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. poz. 1751, z późn. zm.).

Wprowadzone zmiany oznaczają, że do celów stosowania przepisów dotyczących stawek VAT do 30 czerwca 2020 r. będzie stosowana Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU 2008) – stosowne zmiany w tym zakresie zostały wprowadzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 marca 2020 r. (Dz. U. poz. 556) zmieniającym rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).

Wiążące informacje stawkowe (WIS) wydane do 30 czerwca 2020 r. zapewniają podatnikom ochronę dla czynności podlegających opodatkowaniu wykonywanych od 1 lipca 2020 r. – wyjątek – WIS, których przedmiotem są wydawnictwa książkowe, nuty, mapy i wydawnictwa prasowe, w tym e-booki i e-prasa (tu nowe stawki są stosowane już od 1 listopada 2019 r.).