16.04.2024Zdrowe rośliny są podstawą zdrowego środowiska, zrównoważonego rolnictwa i bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego. Przepisy UE dotyczące zdrowia roślin przyczyniają się do zrównoważonej produkcji rolnej i ogrodniczej, a także do ochrony lasów i naturalnego krajobrazu. Mają również na celu zapewnienie bezpiecznego handlu, a także złagodzenie wpływu zmiany klimatu na stan naszych upraw.
W przywożonych spoza UE roślinach mogą być zawarte, tzw. agrofagi zawierające np. grzyby, bakterie czy wirusy, na które nie są odporne rodzime gatunki. W konsekwencji szkodliwe organizmy, mogą spowodować straty w plonach bądź nawet całkowicie zniszczyć rośliny. Zatem, w celu zwiększenia bezpieczeństwa fitosanitarnego państw członkowskich, od 14 grudnia 2019 r. w UE weszły w życie przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych.
Zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi zdrowia roślin, osoby podróżujące do UE z krajów trzecich nie mogą wprowadzać do UE żadnych roślin ani materiałów roślinnych, chyba że towarzyszy im oficjalne zaświadczenie (tzw. świadectwo fitosanitarne) od właściwego organu do spraw zdrowia roślin w ich kraju pochodzenia. Jedynym wyjątkiem od tej reguły są banany, kokosy, daktyle, ananasy i duriany, ponieważ te owoce nie stanowią zagrożenia.
Brak świadectwa fitosanitarnego skutkuje zakazem przywozu.
W przypadku, gdy osoby przybywające do UE z państw trzecich, posiadają inne produkty roślinne, owoce i warzywa (za wyjątkiem 5 wyżej wymienionych), powinny je umieścić w odpowiednich pojemnikach, znajdujących się na przejściach granicznych.
Zauważyć także należy, że zakaz wprowadzania do UE ww. rodzaju towarów, obejmuje również wysyłane z krajów trzecich przesyłki owoców, warzyw, roślin, produktów roślinnych, do osób fizycznych, które nie są przeznaczone do wprowadzenia do obrotu, a są zamawiane na odległość (np. pocztą elektroniczną, przez telefon, internet) przez konsumentów.
Przesyłki towarów, podlegające pod przepisy fitosanitarne, są poddawane kontroli dokumentacji, identyfikacyjnej oraz zdrowotności, którą, co do zasady, przeprowadzają właściwi inspektorzy oddziałów granicznych wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa. Celem kontroli jest weryfikacja towarów i towarzyszącej dokumentacji, która zapewnia, że wwóz danego towaru pochodzenia roślinnego na terytorium UE nie stanowi zagrożenia fitosanitarnego, a wwożone rośliny, produkty roślinne i inne przedmioty spełniają wymogi przepisów prawa unijnego w zakresie zdrowia roślin.
Graniczna kontrola fitosanitarna określonych roślin, produktów roślinnych lub innych przedmiotów wprowadzanych z państw trzecich w obszarze środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin, przeprowadzana jest w punktach kontroli granicznej.
Szczegółowe informacje znajdą Państwo na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.